Η δημοκρατία δεν φοβάται την Τέχνη, αλλά τη βία και τη φίμωση

Η Αστυνομία διερευνά την επίθεση που σημειώθηκε κατά της οικίας του εικαστικού Γιώργου Γαβριήλ, σε ένα περιστατικό που αναζωπυρώνει τη δημόσια συζήτηση γύρω από τα όρια της Τέχνης, την ελευθερία της έκφρασης και την ανοχή στη διαφορετική άποψη.
Μιλώντας στον Άστρα FM, ο Γιώργος Γαβριήλ σημείωσε ότι το ουσιαστικό ζήτημα δεν είναι η αστυνομική έρευνα, αλλά οι αντιλήψεις που οδήγησαν σε μια τέτοια ενέργεια. Εξέφρασε την ευχή να εκτονωθεί η ένταση, υπογραμμίζοντας ότι αυτό που χρειάζεται είναι κριτική σκέψη και προσωπικός προβληματισμός από τον καθένα, ώστε «να μην αποφασίζει για όλους ο οποιοσδήποτε».
Ο εικαστικός ξεκαθάρισε ότι τα έργα του δεν είχαν ποτέ στόχο την προσβολή της θρησκείας. Όπως ανέφερε, δεν θεωρεί τον εαυτό του σε θέση να προσβάλει ούτε τον Θεό ούτε την πίστη, τονίζοντας ότι η τέχνη του επιδιώκει να θέσει ερωτήματα και να ανοίξει διάλογο, όχι να προκαλέσει.
Σύμφωνα με τον ίδιο, μέσα από το έργο του επιχείρησε να αναδείξει φαινόμενα υποκρισίας στην κυπριακή κοινωνία, να φωτίσει ανθρωπιστικά ζητήματα, αλλά και να θέσει προβληματισμούς για τη στάση μας, ως ορθόδοξων χριστιανών, απέναντι στη γενοκτονία στη Γάζα.
Στο ίδιο μήκος κύματος κινήθηκε και η αναπληρώτρια καθηγήτρια του ΤΕΠΑΚ Έφη Κυπριανίδου, η οποία εξέφρασε ανησυχία για το κλίμα που διαμορφώνεται γύρω από την υπόθεση. Όπως δήλωσε στον Άστρα FM, προβληματίζει ιδιαίτερα η πιθανή παρακίνηση προς μέτρα καταστολής της καλλιτεχνικής έκφρασης.
Η κα Κυπριανίδου συγκαταλέγεται στους 17 ακαδημαϊκούς της Σχολής Καλών και Εφαρμοσμένων Τεχνών του ΤΕΠΑΚ που τοποθετήθηκαν δημόσια υπέρ της ελευθερίας της Τέχνης και κατά φαινομένων λογοκρισίας και βίας. Τόνισε ότι η Τέχνη, ως μορφή ανθρώπινης συμπεριφοράς, υπόκειται στην κριτική του κοινωνικού συνόλου, όχι όμως σε απειλές ή κατασταλτικές πρακτικές.
Διευκρίνισε ότι άλλο πράγμα είναι η άσκηση κριτικής και άλλο οι τοποθετήσεις πολιτικών ή φορέων εξουσίας που αφήνουν ανοικτό το ενδεχόμενο περιορισμών. Όπως ανέφερε χαρακτηριστικά, όποιος αισθάνεται ότι ένα έργο προσβάλλει τα θρησκευτικά του αισθήματα έχει, μεταξύ άλλων, τη δυνατότητα να μην το επισκεφθεί.
Αντίθετα, όπως σημείωσε, στην κυπριακή κοινωνία φαίνεται να καλλιεργείται ένα κλίμα γενικευμένης απαγόρευσης, με αιτήματα για κλείσιμο εκθέσεων, μια λογική που χαρακτήρισε επικίνδυνη και προβληματική.
Στο επίκεντρο το δικαίωμα της έκφρασης
Σε ανακοίνωσή τους τα 17 μέλη της Σχολής Καλών και Εφαρμοσμένων Τεχνών του ΤΕΠΑΚ ξεκαθαρίζουν ότι η παρέμβασή τους δεν αφορά το ίδιο το περιεχόμενο των έργων του Γιώργου Γαβριήλ, αλλά το θεμελιώδες δικαίωμα του λόγου και της έκφρασης, όπως κατοχυρώνεται στο άρθρο 19 του Κυπριακού Συντάγματος.
Υπενθυμίζουν ότι η ελευθερία της έκφρασης περιορίζεται μόνο σε εξαιρετικές περιπτώσεις που συνδέονται με σοβαρούς λόγους δημόσιας ασφάλειας ή τάξης και τονίζουν ότι η καλλιτεχνική δημιουργία όχι μόνο δεν πλήττει τα δημόσια ήθη, αλλά συμβάλλει στην καλλιέργεια κριτικής σκέψης.
Το πραγματικό διακύβευμα, καταλήγουν, δεν αφορά τα έργα ενός καλλιτέχνη, αλλά την ίδια την ποιότητα της δημοκρατίας.