ΗΠΑ–Βενεζουέλα: Το πετρέλαιο στο επίκεντρο της σύγκρουσης Τραμπ–Μαδούρο

Το πετρέλαιο έχει βρεθεί στην καρδιά της κλιμακούμενης αντιπαράθεσης μεταξύ των Ηνωμένων Πολιτειών και της Βενεζουέλας, καθώς οι αλλεπάλληλες αμερικανικές επιχειρήσεις κατά δεξαμενόπλοιων που μεταφέρουν βενεζουελανό αργό απειλούν να προκαλέσουν οικονομική ασφυξία στη χώρα της Λατινικής Αμερικής και να αναδιαμορφώσουν τους γεωπολιτικούς συσχετισμούς στην περιοχή.
Η κυβέρνηση του Ντόναλντ Τραμπ υποστηρίζει ότι οι κινήσεις αυτές εντάσσονται σε επιχείρηση καταπολέμησης της διακίνησης ναρκωτικών στην Καραϊβική. Ωστόσο, η πρακτική έχει επεκταθεί σε κατασχέσεις δεξαμενόπλοιων “manu militari”, τροφοδοτώντας την κατηγορία του Καράκας ότι η Ουάσιγκτον επιδιώκει την ανατροπή του προέδρου Νικολάς Μαδούρο με απώτερο στόχο τον έλεγχο των ενεργειακών πόρων της χώρας.
Από την αντιναρκωτική επιχείρηση στον αποκλεισμό
Οι ΗΠΑ έχουν αναπτύξει πολεμικά πλοία, υποβρύχια και στρατιωτικά αεροσκάφη στην Καραϊβική. Το πλαίσιο αυτό, αν και επισήμως αντιναρκωτικό, περιλαμβάνει πλέον κατάσχεση δεξαμενόπλοιων με φορτία πετρελαίου. Ο κ. Τραμπ δηλώνει ότι οι μέρες του κ. Μαδούρο είναι «μετρημένες» και ότι «δεν αποκλείει» πολεμική σύγκρουση, προσθέτοντας πως ο Βενεζουελανός πρόεδρος «ξέρει ακριβώς τι θέλω».
Ιστορικό και ρόλος της Chevron
Από τη δεκαετία του 1920 έως την εθνικοποίηση του 1976, οι ΗΠΑ εκμεταλλεύονταν το πετρέλαιο της Βενεζουέλας, με αμερικανικά διυλιστήρια προσαρμοσμένα στο συγκεκριμένο αργό. Σήμερα, η Chevron είναι η μοναδική αμερικανική εταιρεία που επιτρέπεται να προμηθεύει την αμερικανική αγορά με βενεζουελανό πετρέλαιο, βάσει εξαιρέσεων από το εμπάργκο του 2019. Οι ποσότητες υπερβαίνουν 200.000 βαρέλια ημερησίως και μεταφέρονται με πλοία που δεν τελούν υπό κυρώσεις.
Κατασχέσεις και “γκρίζες ζώνες”
Στις 10 Δεκεμβρίου, το δεξαμενόπλοιο Skipper οδηγήθηκε σε αμερικανικό λιμάνι και το φορτίο του (1,9 εκατ. βαρέλια) κατασχέθηκε, με τον κ. Μαδούρο να μιλά για «πειρατεία». Η τύχη του Centuries παραμένει ασαφής, ενώ τρίτο πλοίο φέρεται να καταδιώχθηκε. Παρότι ο Λευκός Οίκος μιλά για «πλήρη αποκλεισμό» πλοίων υπό κυρώσεις, αναλυτές προειδοποιούν ότι η ασαφής διατύπωση μπορεί να ερμηνευθεί ως γενικευμένος αποκλεισμός, πλην των εξαιρέσεων της Chevron.
Κίνδυνοι για ναύλους και εξαγωγές
Η πολιτική αυτή, έστω και μη ομοιόμορφα εφαρμοζόμενη, ενδέχεται να αυξήσει το κόστος ναύλων και να αποθαρρύνει εφοπλιστικές εταιρείες, σύμφωνα με ειδικούς. Από παραγωγή περίπου 1 εκατ. βαρελιών/ημέρα, η Βενεζουέλα εξάγει περί τα 500.000 βαρέλια μέσω μαύρης αγοράς, κυρίως προς Ασία. Η κρατική PdVSA διαβεβαιώνει ότι οι εξαγωγές συνεχίζονται, ωστόσο πηγές προειδοποιούν ότι πραγματικός αποκλεισμός θα μπορούσε να παγώσει την παραγωγή ταχύτατα.
Γεωπολιτική κλιμάκωση
Η κρίση αναμένεται να συζητηθεί στο Συμβούλιο Ασφαλείας του ΟΗΕ. Από τον Νοέμβριο, και εντονότερα από τον Σεπτέμβριο, οι αμερικανικές ένοπλες δυνάμεις έχουν πλήξει δεκάδες πλεούμενα που, κατά την Ουάσιγκτον, μετέφεραν ναρκωτικά, με τουλάχιστον 104 νεκρούς. Η κυβέρνηση Τραμπ κατηγορεί τον κ. Μαδούρο ότι ηγείται καρτέλ, κατηγορία που το Καράκας απορρίπτει.
Οικονομικές συνέπειες προ των πυλών
Αναλυτές εκτιμούν ότι οι εξαγωγές μπορεί να μειωθούν έως 45% εντός τετραμήνου, με αισθητή πτώση εσόδων, περιορισμό εισαγωγών μη πετρελαϊκών προϊόντων, επιτάχυνση υποτίμησης του μπολίβαρ και άνοδο του κόστους ζωής. Η χώρα ήδη δοκιμάζεται από βαθιά οικονομική κρίση και υπερπληθωρισμό, ενώ στο εσωτερικό επικρατεί κλίμα φόβου αλλά και διχασμού για το ενδεχόμενο εξωτερικής επέμβασης.
Πηγή: ΑΠΕ – ΜΠΕ