Επικίνδυνη οπισθοδρόμηση η μεταφορά της δασοπυρόσβεσης στο ΥΠΕΣ

- «Άλμα στο κενό με απρόβλεπτες συνέπειες»
- Πολύ σοβαρή και επικίνδυνη οπισθοδρόμηση χωρίς επιστροφή, προειδοποιούν οι ειδικοί για τη μεταφορά της δασοπυρόσβεσης στο ΥΠΕΣ
Του Γιάννη Κακαρή
Η ανυπαρξία επιστημονικής βάσης στην απόφαση της κυβέρνησης για ξήλωμα του Τμήματος Δασών και μεταφορά της δασοπυρόσβεσης στο Υπουργείο Εσωτερικών είναι δεδομένη και επιβεβαιωμένη από κάθε ειδικό που τοποθετήθηκε δημόσια.
Δεν βρέθηκε κάποιος επιστήμονας να υπερασπιστεί την απόφαση· αντιθέτως, ήταν όλοι ανεπιφύλακτα αντίθετοι σε κάτι τέτοιο, το οποίο εγκυμονεί τεράστιους κινδύνους και ενδεχομένως χωρίς να υπάρχει επιστροφή. Μάλιστα, κατά τη συνεδρία της κοινοβουλευτικής Επιτροπής Γεωργίας, διαφάνηκε ότι πρώτα λήφθηκε η πολιτική απόφαση χωρίς να ερωτηθεί κανένας αρμόδιος και μετά «παραγγέλθηκε» μελέτη.
Χαρακτηριστικές είναι οι απαντήσεις που έδωσαν οι Γενικές Διευθύντριες των Υπουργείων Εσωτερικών και Γεωργίας όταν ρωτήθηκαν στη βάση ποιας μελέτης λήφθηκε αυτή η απόφαση, λέγοντας ότι «η μελέτη είναι υπό διαμόρφωση».
Μεγάλοι χαμένοι τα δάση, ο κυπριακός λαός και η οικονομία γενικότερα
Εξάλλου, η περίπτωση της Ελλάδας είναι χαρακτηριστική, με την Ελληνική Δασολογική Εταιρεία να προειδοποιεί τον Πρόεδρο Χριστοδουλίδη για «άλμα στο κενό» με απρόβλεπτες συνέπειες.
Συγκεκριμένα, ο επιστημονικός φορέας των Δασολόγων Περιβαλλοντολόγων ολόκληρης της Ελλάδας, ο οποίος παρακολουθεί εδώ και αρκετές δεκαετίες το ζήτημα της προστασίας των δασών από τις καταστροφικές πυρκαγιές, τόσο στην Ελλάδα όσο και στην Κύπρο, με επιστολή στον Πρόεδρο και κοινοποίηση στα κόμματα, υποδεικνύει πως πρόκειται για ένα ζήτημα πολιτικής που διακυβεύει την υπόσταση των δασών, με απρόβλεπτες δυσμενείς επιπτώσεις στο φυσικό περιβάλλον, την οικονομία και την κοινωνία.
Επισημαίνουν ότι η Ελλάδα «πλήρωσε πολύ ακριβά την πολιτική απόφαση του 1998, η οποία αφορούσε τη μεταφορά της δασοπυρόσβεσης από τη Δασική Υπηρεσία στο Πυροσβεστικό Σώμα. Την πληρώσαμε με την απώλεια πολύτιμων δασικών οικοσυστημάτων, πολλών ανθρώπινων ζωών και μεγάλης αξίας περιουσιακών στοιχείων». Οι Έλληνες δασολόγοι κρούουν τον κώδωνα του κινδύνου ότι «μια τέτοια απόφαση αποτελεί μια πολύ σοβαρή και επικίνδυνη οπισθοδρόμηση, η οποία δυστυχώς δεν έχει επιστροφή. Αποτελεί κατά την άποψή μας «άλμα στο κενό» με απρόβλεπτες συνέπειες και αυτό το βασίζουμε στην επιστημονική μας κατάρτιση αλλά και την εμπειρία που έχει αποκτηθεί μετά την απόφαση του 1998». Περαιτερω, εκθειάζουν τη λειτουργία και αποτελεσματικότητα του Τμήματος Δασών, σημειώνοντας ότι «αποτελεί παράδειγμα προς μίμηση για όλο τον μεσογειακό χώρο αλλά και παγκοσμίως» και ότι έχει πετύχει μέσο χρόνο πρώτης προσβολής μικρότερο των 12 λεπτών και έχοντας ως άμεσο στόχο τα 10 λεπτά, πετυχαίνοντας ένα άριστο αποτέλεσμα με το μικρότερο δυνατό κόστος.
Ως εκ τούτου, επισημαίνουν τα εξής:
– Κάθε αλλαγή στο σύστημα δασοπυρόσβεσης θα έχει ως αποτέλεσμα την απώλεια πολύτιμης εμπειρίας και οργάνωσης, η οποία δυστυχώς είναι χωρίς επιστροφή.
– Το Τμήμα Δασών θα χάσει πολύτιμο στελεχιακό δυναμικό, πόρους και μέσα, με συνέπεια να μην μπορεί στη συνέχεια να ανταποκριθεί στα στοιχειώδη καθήκοντά του.
– Οι μεγάλοι χαμένοι από μια τέτοια πολιτική απόφαση θα είναι τα δάση και το φυσικό περιβάλλον της Κύπρου, ο τουρισμός, η λειτουργία του νερού, ο κυπριακός λαός και η εθνική οικονομία γενικότερα.
– Ο μεγάλος δε κερδισμένος θα είναι η αποδάσωση, η ερημοποίηση, η λειψυδρία, η απώλεια της βιοποικιλότητας όλων των επιπέδων, η υποβάθμιση των θαλασσών και των τοπίων κ.α.
Ο διευθυντής του Τμήματος Δασών, Σάββας Ιεζεκιήλ, επεσήμανε ότι πρόκειται για λάθος απόφαση, δηλώνοντας ενώπιον της Βουλής ότι «η απόφαση του Υπουργικού Συμβουλίου δεν μας βρίσκει σε καμία περίπτωση σύμφωνους για μεταφορά μέρους ή ολόκληρου του Τμήματος, διότι έχουμε ένα ολοκληρωμένο σύστημα πυροπροστασίας το οποίο δημιουργήθηκε από το 1879, όταν δημιουργήθηκε το Τμήμα Δασών».
Εκπρόσωπος της ΠΑΣΥΔΥ επεσήμανε πως «αρνούνται να πιστέψουν ότι βρέθηκε επιστήμονας, εμπειρογνώμονας, ειδικός, που να κατέχει στο ελάχιστο το αντικείμενο και να έχει υποβάλει τέτοια εισήγηση».
Υπογράμμισε ακόμη ότι είδε την έκθεση του συμβουλευτικού οίκου και ότι δεν υπάρχει πρόταση για διαχωρισμό του Τμήματος Δασών, «αλλά αντίθετα στην έκθεσή τους οι εμπειρογνώμονες καταλήγουν πως είναι καλύτερα το Τμήμα Δασών και η Πυροσβεστική να παραμείνουν διακριτά ως έχουν».
Πρόσθεσε πως «τοποθετούνται ευθαρσώς επί των 2 επιλογών, “Κεντρικοποιημένο ή Συντονισμένο μοντέλο”, και καταλήγουν στο δεύτερο προς αποφυγήν απώλειας εξειδίκευσης και λειτουργικής πολυπλοκότητας. Σημειώνουν, δε, ότι η προσέγγιση αυτή ευθυγραμμίζεται με τις διεθνείς πρακτικές και επιτρέπει στις δύο υπηρεσίες να διατηρήσουν την εξειδίκευση και να εξασφαλίσουν την ομαλή συνεργασία».
«Καταστρατηγούνται οι αρχές της δασολογικής επιστήμης»
Εκ μέρους της Παγκύπριας Ένωσης Δασολόγων λέχθηκε σε έντονο τόνο ότι «οι πολιτικές που λαμβάνονται καταστρατηγούν τις αρχές της δασολογικής επιστήμης και της δημόσιας διοίκησης». Συμφώνησε ότι χρειάζεται συντονισμός, ωστόσο επεσήμανε ότι «παρατηρείται μια όχι ολιστική προσέγγιση στη διαχείριση των δασών και των οικοσυστημάτων».
Μεταξύ άλλων, υποδείχθηκε ότι «διαχωρισμός της δασικής πυροπροστασίας από την ολιστική διαχείριση των δασών είναι πρακτικά αδύνατη και ουσιαστικά άκρως επικίνδυνη», καθώς και ότι «η μεταφορά οποιουδήποτε μέρους του Τμήματος Δασών οπουδήποτε αλλού αποτελεί διάσπαση/ κατακερματισμό της δασικής διαχείρισης και συνιστά τεράστια απειλή για την προστασία των δασών του τόπου».
Μάλιστα, επισημάνθηκε ότι δεν μπορεί η δασική πυροπροστασία να απομονωθεί από τις υπόλοιπες πτυχές της διαχείρισης και ότι η κάθε δράση που καθορίζεται αποσκοπεί και στη διασφάλιση της πυροπροστασίας.
Ακόμη, οι Κύπριοι δασολόγοι προειδοποιούν πως εάν εφαρμοστεί η εν λόγω απόφαση, ενδέχεται να προκαλέσει:
• Μειωμένη ταχύτητα ανταπόκρισης, λόγω έλλειψης συντονισμού και γνώσης πεδίου.
• Τριβές μεταξύ υπηρεσιών με διαφορετικές επιχειρησιακές κουλτούρες.
• Χάσμα στην εκπαίδευση και επιχειρησιακή ετοιμότητα.
• Απώλεια της συνοχής ενός μοντέλου που έχει ήδη αποδείξει την αποτελεσματικότητά του.
Ως εκ τούτου, προτείνουν:
• Ανάληψη της κατάσβεσης των πυρκαγιών υπαίθρου από το Τμήμα Δασών, το οποίο θα παραμείνει στην υφιστάμενη δομή του και την ταυτόχρονη περαιτέρω ενίσχυσή του.
• Ενίσχυση και αναβάθμιση του υπάρχοντος συστήματος με ενιαίο σχεδιασμό πυροπροστασίας σε παγκύπριο επίπεδο, με στόχο την επέμβαση εντός 10 λεπτών με την εμπλοκή όλων των διαθέσιμων υπηρεσιών και δυνάμεων.
• Επένδυση σε τεχνολογικά μέσα ανίχνευσης και επιτήρησης.
• Ενίσχυση του ρόλου των Τοπικών Αρχών.
• Αναβάθμιση της εκπαίδευσης του προσωπικού και ενημέρωση του κοινού.
• Ουσιαστική αξιοποίηση του εθελοντισμού.