Διαβήτης: Ο «σιωπηλός εχθρός» που ξεκινά από το στόμα και απειλεί όλο το σώμα – Τι πρέπει να γνωρίζετε

Φανταστείτε να δοκιμάζετε το αγαπημένο σας γεύμα, αλλά τα ούλα να πονάνε, το στόμα να είναι στεγνό και η μάσηση να γίνεται δύσκολη. Για πολλούς ανθρώπους που ζουν με διαβήτη, αυτή η δυσάρεστη εμπειρία αποτελεί καθημερινότητα.
Η διαχείριση του διαβήτη εστιάζει συνήθως στην καρδιά, τα μάτια, τα πόδια, το ήπαρ και τα νεφρά. Ωστόσο, η στοματική υγεία παραμένει συχνά στο περιθώριο, παρότι υπάρχει μια στενή και αμφίδρομη σχέση με τον διαβήτη: ο ένας μπορεί να επιδεινώσει τον άλλο.
Σήμερα, ένας στους εννέα ενήλικες παγκοσμίως πάσχει από διαβήτη, ενώ πάνω από το 40% των ασθενών δεν γνωρίζει καν ότι νοσεί. Οι προβλέψεις δείχνουν πως έως το 2050, ένας στους οκτώ ενήλικες — δηλαδή περίπου 853 εκατομμύρια άνθρωποι — θα ζουν με τη νόσο.
Η κατανόηση αυτής της διπλής επίδρασης είναι ουσιαστική, όχι για ένα «τέλειο χαμόγελο», αλλά για την προστασία της συνολικής υγείας. Όταν το σάκχαρο ρυθμίζεται σωστά, υποστηρίζεται και η στοματική υγεία — και ένα υγιές στόμα συμβάλλει στην καλύτερη διαχείριση του διαβήτη.
Πώς ο διαβήτης επηρεάζει το στόμα
Ο διαβήτης μεταβάλλει τον τρόπο που ο οργανισμός χρησιμοποιεί και διαχειρίζεται τη γλυκόζη. Η παρατεταμένη υπεργλυκαιμία προκαλεί βλάβες σε αγγεία και νεύρα, δυσκολεύει την επούλωση και αποδυναμώνει την άμυνα απέναντι στις λοιμώξεις. Οι ευαίσθητοι ιστοί του στόματος και τα βακτήρια που υπάρχουν φυσιολογικά σε αυτό το καθιστούν ιδιαίτερα εκτεθειμένο.
Συχνές στοματικές επιπλοκές σε άτομα με διαβήτη:
- Ξηροστομία
- Αυξημένος κίνδυνος τερηδόνας
- Ουλίτιδα & περιοδοντίτιδα (απώλεια οστού γύρω από τα δόντια)
- Μυκητιάσεις (καντιντίαση)
- Άφθες και πληγές
- Δυσκολία στη χρήση οδοντοστοιχιών
- Αλλοίωση γεύσης
- Απώλεια δοντιών
Αυτά τα προβλήματα μπορούν να επηρεάσουν τη διατροφή, την αυτοπεποίθηση και ακόμη και τον έλεγχο του σακχάρου.
Ούλα και διαβήτης: Μια σχέση που λειτουργεί και αντίστροφα
Οι ασθενείς με διαβήτη έχουν περισσότερες πιθανότητες να αναπτύξουν νόσο των ούλων. Η αυξημένη ποσότητα σακχάρου στο σάλιο τροφοδοτεί τα βακτήρια, προκαλεί οξέα και φλεγμονή στα ούλα. Με τον καιρό, η φλεγμονή οδηγεί σε υποχώρηση του οστού και χαλάρωση των δοντιών.
Η σωστή ρύθμιση του σακχάρου και η καθημερινή στοματική υγιεινή μειώνουν τον κίνδυνο. Αυτό τονίζει και η καθηγήτρια Aylin Baysan, από το Queen Mary University of London, σε άρθρο της στο The Conversation.
Ξηροστομία και τερηδόνα
Η ξηροστομία αποτελεί συχνό σύμπτωμα του διαβήτη. Περίπου το 20% του πληθυσμού τη βιώνει, με μεγαλύτερη συχνότητα σε γυναίκες και ηλικιωμένους. Επιπλέον, ορισμένα φάρμακα για πίεση, κατάθλιψη ή νευροπαθητικό πόνο επιδεινώνουν την κατάσταση.
Το σάλιο είναι το φυσικό «σύστημα καθαρισμού» του στόματος: μειώνει τα οξέα, απομακρύνει μικρόβια και προστατεύει τα δόντια από την τερηδόνα. Όταν λείπει, τα δόντια χάνουν μέταλλα και γίνονται πιο ευάλωτα.
Οι οδοντίατροι μπορούν να συστήσουν εξατομικευμένη πρόληψη, όπως:
- Βερνίκια φθορίου
- Ειδικά στοματικά διαλύματα
- Οδοντόκρεμες υψηλής περιεκτικότητας σε φθόριο
Οδοντοστοιχίες & εμφυτεύματα σε ασθενείς με διαβήτη
Το σάλιο παίζει ρόλο στη σταθερότητα και την άνεση των οδοντοστοιχιών. Σε ξηροστομία αυξάνονται οι ερεθισμοί, τα έλκη και οι λοιμώξεις. Η σωστή περιποίηση — καθημερινός καθαρισμός, αφαίρεση τη νύχτα, καθαρισμός ούλων και γλώσσας, χρήση ειδικών διαλυμάτων και τακτική αξιολόγηση από οδοντίατρο — βελτιώνει σημαντικά την ποιότητα ζωής.
Τα οδοντικά εμφυτεύματα αποτελούν επιλογή, αλλά μόνο όταν ο διαβήτης είναι καλά ρυθμισμένος. Η κακή ρύθμιση σακχάρου επιβραδύνει την επούλωση και αυξάνει τις λοιμώξεις. Απαραίτητες προϋποθέσεις είναι:
- Υγιή ούλα
- Σταθερό οστό
- Καλή στοματική υγιεινή
Ένα υγιές στόμα, καλύτερη ζωή
Η καλή στοματική φροντίδα βοηθάει:
- στο ανώδυνο φαγητό
- στην ευκολότερη ρύθμιση του σακχάρου
- στη βελτίωση της ποιότητας ζωής
Για τους ανθρώπους με διαβήτη, η ενημέρωση, οι σωστές καθημερινές συνήθειες και οι τακτικές επισκέψεις στον οδοντίατρο δεν είναι πολυτέλεια — είναι βασικό κομμάτι της συνολικής υγείας.