Δημήτρης Χαραλάμπους: Με απασχολεί η αναζήτηση μιας πρωταρχικής κυπριακής ταυτότητας

Με αφορμή
Με αφορμή… τη συμμετοχή του στην 25η Πλατφόρμα Χορού Κύπρου με το έργο Artifact ο Δημήτρης Χαραλάμπους μιλά στον Ορίζοντα:
Τι θα παρουσιάσετε στην Πλατφόρμα Χορού; Πως διαλέξατε αυτό το «θέμα» να ασχοληθείτε;
Το Artifact αφηγείται την ιστορία ενός σώματος που ζει σε έναν αποξενωμένο χάλκινο νησί και αναζητά την ηδονή. Μέσα από μια προσωπική μυθολογία, το κομμάτι φαντάζεται μια τελετουργία όπου μέσω της ηδονής το σώμα επαναφέρεται στο κέντρο της ύπαρξης του. Το έργο αντλεί την έμπνευσή του από την αρχαία Κυπριακή μυθολογία και συγκεκριμένα τις τελετουργίες ιερής πορνείας που τελούνταν προς τιμήν της Κύπρις, της πρώτης μορφής της Αφροδίτης. Στο πλαίσιο αυτής της λατρείας, η ηδονή δεν αποτελούσε μόνο κατι σαρκικό αλλά μια ιδεολογική ένωση με το θείο.
Η ανεικονική λατρεία της Αφροδίτης υπήρξε σημείο εκκίνησης για τη δημιουργία του χάλκινου μονόλιθου που απεικονίζεται στην φωτογραφία. Εμπνευσμένο από το 2001: Space Odyssey του Stanley Kubrick, το σύμβολο αποτελεί βασικός χαρακτήρας του έργου, μια πηγή γνώσης και δημιουργίας.
Με απασχολεί η αναζήτηση μιας πρωταρχικής κυπριακής ταυτότητας, και βρίσκω ενδιαφέρον ότι στο επίκεντρο αυτής της ταυτότητας ήταν η ηδονή. Η παράσταση αποκτά μια site-specific διάσταση, καθώς το έργο αναδύεται μέσα από τον ίδιο τον τόπο που του προσφέρει την έμπνευσή του.
Είναι σημαντικός ο ρόλος της Πλατφόρμας στη στήριξη των νέων χορογράφων; Ποια περαιτέρω μέτρα θα προτείνατε για στήριξη της χορογραφίας;
Η Πλατφόρμα αποτελεί έναν τρόπο καλλιέργειας και διατήρησης ενός βιώσιμου περιβάλλοντος, που προάγει την κοινότητα και τα μέσα για δημιουργική εξέλιξη. Παράλληλα, ενισχύει τη διαμόρφωση μιας πολιτιστικής ταυτότητας και δημιουργεί ένα πλαίσιο μέσα στο οποίο οι Κύπριοι και οι δημιουργοί που δραστηριοποιούνται στην Κύπρο αναγνωρίζονται και γιορτάζονται.
Ο ρόλος οργανισμών όπως η Πλατφόρμα είναι καθοριστικός για τη διατήρηση του ζωντανού παλμού της κυπριακής σκηνής του χορού και της ευρύτερης καλλιτεχνικής δημιουργίας. Για περαιτέρω στήριξη, προτείνω την δημιουργία ενός κρατικού προγράμματος που θα παρέχει τακτικά μηνιαία επιδόματα σε χορογράφους και άλλους καλλιτέχνες, δίνοντάς τους τη δυνατότητα να επικεντρωθούν πλήρως στη δημιουργική τους εργασία χωρίς οικονομική πίεση.
Το πρόγραμμα θα μπορούσε επίσης να προσφέρει πρόσβαση σε επιπλέον πόρους για την ανάπτυξη έργων, εκπαίδευση και διεθνείς συνεργασίες, ενισχύοντας τόσο την πολιτιστική ταυτότητα της Κύπρου όσο και την παρουσία των καλλιτεχνών ως διεθνών πρεσβευτών της. Παρόμοιο μοντέλο εφαρμόζεται με επιτυχία στην Ιρλανδία, όπου η τακτική οικονομική στήριξη έχει αποδειχθεί ότι βελτιώνει την ευημερία και την παραγωγικότητα των καλλιτεχνών.
Ίσως αυτό που με εκφράζει μέσα από τη χορογραφία και τη ζωντανή τέχνη είναι η εφήμερη φύση της
Γιατί ασχολήθηκες με τον χορό, τι είναι ο χορός για σένα;
Ποτέ δεν είδα τον εαυτό μου αποκλειστικά ως χορευτή. Η καλλιτεχνική μου έκφραση εκτείνεται σε ένα ευρύτερο φάσμα μέσων, αλλά ο χορός παραμένει ο πυρήνας της δημιουργίας μου. Αυτό που με οδήγησε αρχικά προς τον χορό ως έφηβο, και συγκεκριμένα στο κλασικό μπαλέτο, ήταν η πειθαρχία που απαιτεί μέσα από μια πολύ συγκεκριμένη αισθητική. Με τα χρόνια η σχέση μου με την κίνηση εξελίχθηκε και ανέπτυξα ένα προσωπικό κινησιολογικό αλφάβητο, ένα σύστημα έκφρασης ιδεών και συναισθημάτων που κυμαίνεται μεταξύ του πρωταρχικού και του μεταανθρώπινου.
Με αυτο τον τροπο δημιουργώ τους δικούς μου κόσμους, με τους δικούς τους νόμους φυσικής και αισθητικής, όπου το σώμα γίνεται το απόλυτο υλικό μιας αλχημικής διαδικασίας μεταμόρφωσης. Ίσως αυτό που με εκφράζει μέσα από τη χορογραφία και τη ζωντανή τέχνη είναι η εφήμερη φύση της. Αντιμετωπίζω την δουλεία μου σαν ένα διάφανο φούρνο, μέσα στο οποίο σώματα και τα αντικείμενα τροφοδοτούνται και αναδύονται από την άλλη πλευρά ως φυσικές οντότητες εμποτισμένες με μια υπερβατική και εκστατική ενέργεια.
Ποια ήταν η μέχρι σήμερα πορεία σου στον χώρο; Υπάρχει διάθεση συνεργασίας και στήριξης των νεότερων ανάμεσα στους δημιουργούς στο χώρο του χορού;
Μετακόμισα στη Νέα Υόρκη το 2019, όπου ολοκλήρωσα την εκπαίδευσή μου στο New York University και ξεκίνησα να διαμορφώνω τη δική μου καλλιτεχνική φωνή. Η δουλειά μου αντλεί έμπνευση από το ήθος και την κληρονομιά της πειραματικής downtown σκηνής, η οποία γεννήθηκε στο κέντρο του Μανχάταν τη δεκαετία του ’60 και επαναπροσδιόρισε ριζικά την πορεία του χορού. Τον Μάρτη του 2024 είχα την τιμή να παρουσιάσω την πρώτη σόλο δουλεία μου στο θρυλικό Judson Churchμέσω του Movement Research.
Πιστεύω πως υπάρχει διάθεση συνεργασίας και στήριξης ανάμεσα στους δημιουργούς της χορευτικής σκηνής. Ο χορός, από τη φύση του, είναι μια συλλογική τέχνη που γεννιέται μέσα από την ανταλλαγή και τον διάλογο. Η κοινότητα που έχω χτίσει στην Νέα Υόρκη μου έχει μάθει την αξία της αλληλοστήριξης. Υπάρχουν πάντα στιγμές ανταγωνισμού κάτι σχεδόν αναπόφευκτο σε έναν χώρο όπου οι ευκαιρίες είναι περιορισμένες και οι καλλιτέχνες προσπαθούν να επιβιώσουν δημιουργικά και οικονομικά. Παρόλα αυτά η συλλογική δομή και κοινή εμπειρία της δημιουργίας σε κάνουν να νιώθεις πως ανήκεις σε μία ευρύτερη κοινότητα ανθρώπων που μοιράζονται το ίδιο πάθος και την ίδια ευαισθησία και έτσι μαθαίνεις να συνυπάρχεις.
Η Πλατφόρμα αποτελεί έναν τρόπο καλλιέργειας και διατήρησης ενός βιώσιμου περιβάλλοντος, που προάγει την κοινότητα και τα μέσα για δημιουργική εξέλιξη
Ποια τα επόμενα σχέδια σας;
Τον Δεκέμβριο επιστρέφω στη Νέα Υόρκη, όπου θα ξεκινήσω την προετοιμασία για τις προγραμματισμένες παραστάσεις μου την άνοιξη. Αυτή την περίοδο με ενδιαφέρει η συλλογικότητα και θα ήθελα η επόμενη δουλειά μου να περιλαμβάνει περισσότερα άτομα, ούτως ώστε να εμπλουτίσει την κοσμολογία που αναπτύσσω. Παράλληλα ετοιμάζω την πρεμιέρα μιας νέα μικρού μήκους ταινία, προετοιμάζω για πρώτη φορα ένα drag performance και προπονούμαι με το χορευτικό σχήμα που δουλεύω για εμφανίσεις σε φεστιβάλ το καλοκαίρι. Μακροπρόθεσμα, ελπίζω να επιστρέψω στην Κύπρο με μια μεγαλύτερη, εκτεταμένη εκδοχή της δουλειάς που παρουσιάζω τώρα.
Συντελεστές
Σύλληψη, Κείμενο, Χορογραφία, Σκηνοθεσία, Ερμηνεία: Δημήτρης Χαραλάμπους
Μουσική σύνθεση: Quique Rios Ellis, Σκηνογραφία: Δημήτρης Χαραλάμπους, Χριστίνα Σιακόλα, Δραματουργική υποστήριξη: Μαρίτα Αναστάση, Quique Rios, Μέντορας: Χρήστος Πολυμενάκος, Φωτιστής: Παναγιώτης Μανούσης
ARTIFACT