Ασφαλές διαδίκτυο για τους ανηλίκους

Του Μιχάλη Χατζηπαντέλα*
Η ασφάλεια των ανηλίκων στο διαδικτυακό περιβάλλον απασχολεί όλο και πιο συχνά τη δημόσια ατζέντα. Ήδη αρκετές χώρες άρχισαν να συζητούν ή να θέτουν περιορισμούς στη χρήση του διαδικτύου και των Μέσων Κοινωνικής Δικτύωσης. Το θέμα τέθηκε και στο μικροσκόπιο της ΕΕ, με το Ευρωκοινοβούλιο να ιεραρχεί πρόσφατα με απόφασή του ως προτεραιότητα την προστασία των ανηλίκων από τους διαδικτυακούς κινδύνους. Συγκεκριμένα, με ποσοστό 73% το Ευρωκοινοβούλιο κάλεσε την Ευρωπαϊκή Επιτροπή να προωθήσει σχετικό νομοθετικό πλαίσιο. Προτείνει συγκεκριμένα:
- Παιδιά κάτω των 13 ετών στα κράτη μέλη της ΕΕ να μην έχουν πρόσβαση στις πλατφόρμες κοινωνικής δικτύωσης, video sharing ή σε «AI companions»
- Παιδιά μεταξύ 13-16 ετών να κάνουν χρήση των πιο πάνω υπηρεσιών με γονική συναίνεση ή συναίνεση κηδεμόνα
Παράλληλα, το Ευρωκοινοβούλιο εστίασε στην προστασία των ανηλίκων από πιο σκοτεινές διαδικτυακές πρακτικές, όπως οι αλγόριθμοι, που δημιουργούν και συντηρούν το φαινόμενο του εθισμού και της παρατεταμένης ενασχόλησής τους με τις πλατφόρμες.
Μεταξύ άλλων το Ευρωκοινοβούλιο υποστηρίζει τη δημιουργία ενιαίου πανευρωπαϊκού συστήματος επαλήθευσης ηλικίας, όπως ευρωπαϊκό ψηφιακό πορτοφόλι ταυτότητας, απαγόρευση ιστοσελίδων που δεν συμμορφώνονται με τους κανόνες της ΕΕ, απαγόρευση της εικονικής αγοράς νομισμάτων/παιχτών στο FIFA point-Robox, ενώ ενθαρρύνει τον σχεδιασμό των εφαρμογών κατά τρόπο που να μην δημιουργούν στρες-αυπνία στους ανηλίκους με τη χρήση εκρήξεων, βίαιων σκηνών και έντονων χρωμάτων. Ακόμη προτείνεται η απαγόρευση της αποθήκευσης και επεξεργασίας προσωπικών δεδομένων των παιδιών.
Ιδιαίτερη έμφαση έδωσε το Ευρωκοινοβούλιο και στο θέμα της ευθύνης, της ενημέρωσης αλλά και της εκπαίδευσης όλων των φορέων, προάγοντας τη συλλογική ευθύνη. Προς αυτή την κατεύθυνση, ανάμεσα σε άλλα το Ευρωκοινοβούλιο ενθαρρύνει την εισαγωγή μαθημάτων στα σχολεία για ψηφιακή παιδεία αλλά και την εκπαίδευση γονέων, εκπαιδευτικών και κηδεμόνων ώστε να είναι σε θέση να υποστηρίζουν τα παιδιά τους στον ψηφιακό κόσμο. Ακόμη, προτρέπονται οι πλατφόρμες να δημιουργήσουν εργαλεία γονικού ελέγχου και να διασφαλίσουν ότι θα υπάρχει η δυνατότητα αναφοράς προβληματικού περιεχομένου.
Η απόφαση του Ευρωκοινοβουλίου, αν και ιδιαίτερα σημαντική, έχει τον χαρακτήρα μη δεσμευτικού ψηφίσματος. Ως εκ τούτου είναι σημαντικό να προχωρήσουμε και στο επόμενο βήμα. Στη δημιουργία ενός δεσμευτικού κανονισμού από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή.
Πρέπει να είναι ξεκάθαρο ότι το Ευρωκοινοβούλιο δεν θέλει να αποκλείσει τα παιδιά από το διαδίκτυο και τα σημαντικά εργαλεία που αυτό προσφέρει για την εξέλιξή τους στους τομείς της εκπαίδευσης, της ενημέρωσης ή της επικοινωνίας. Στόχος είναι να δημιουργηθεί ένα δίχτυ προστασίας για τα παιδιά και να διασφαλιστεί ότι η πρόσβασή τους στον ψηφιακό κόσμο θα γίνεται σε συνθήκες ασφάλειας. Παράλληλα, με την απόφασή του το Ευρωκοινοβούλιο έστειλε σαφές μήνυμα στις πλατφόρμες αλλά και στα ίδια τα κράτη μέλη της ΕΕ ότι δεν θα γίνονται πλέον ανεκτές ανεξέλεγκτες πρακτικές και ασύδοτες συμπεριφορές.
Οι ψηφιακές εξελίξεις μετασχηματίζουν τον κόσμο μας, αλλάζοντας τις συνήθειες και την καθημερινότητά μας. Από τον τρόπο με τον οποίον επικοινωνούμε και κοινωνικοποιούμαστε, μέχρι τον τρόπο με τον οποίο ενημερωνόμαστε ή κάνουμε τις αγορές μας. Η απόφαση του Ευρωκοινοβουλίου είναι αποφασιστικό και αναγκαίο βήμα για να δημιουργήσουμε έναν ασφαλή ψηφιακό κόσμο για τα παιδιά μας, ώστε να επωφεληθούν από τις απεριόριστες δυνατότητες που προσφέρει το διαδίκτυο, η τεχνολογία, περιορίζοντας παράλληλα τους κινδύνους.
Από την πλευρά μας, οι ευρωβουλευτές θα πρέπει να εργαστούμε για να διασφαλίσουμε ότι θα υπάρξει και συνέχεια, με μια απόφαση με δεσμευτικό χαρακτήρα.
*Ευρωβουλευτή Ευρωπαϊκού Λαϊκού Κόμματος - ΔΗΣΥ