Ας μιλήσουμε για γενοκτονία

Του Πατριάρχη
Τον τελευταίο χρόνο ο όρος «γενοκτονία» ακούστηκε ξανά και ξανά για τη Γάζα. Στις πορείες, στα πανεπιστήμια, στα συνθήματα των «φριπαλεστάιν» κλπ. Την ίδια ώρα, τα επίσημα στοιχεία δείχνουν ότι ο παλαιστινιακός πληθυσμός μεγαλώνει σταθερά εδώ και δεκαετίες στη Γάζα, με πολύ υψηλή γεννητικότητα και από είναι από τους πιο νεανικούς πληθυσμούς στον κόσμο.
Κι όμως, για την Ουκρανία, μια χώρα που στην κυριολεξία «στεγνώνει» από ανθρώπους, επικρατεί πλήρης σιωπή. Κανένα σύνθημα στους δρόμους για τον δημογραφικό θάνατο μιας χώρας στη καρδιά της Ευρώπης. Μόνο κάποιες ψυχρές γραμμές σε ένα ρεπορτάζ, όπως αυτό του Reuters, που περιγράφει ένα μαιευτήριο στην κωμόπολη Χόστσα στη Δυτική Ουκρανία. Οι διάδρομοι άδειοι, και τα δωμάτια παγωμένα από τη φρίκη. Μόλις 139 γεννήσεις σε έναν χρόνο, όταν πριν από δέκα χρόνια αυτές ήταν πάνω από 400.
Πίσω από αυτή τη σιωπή κρύβεται μια χώρα που χάνει τον πληθυσμό της με ρυθμό πολυβόλου (στη κυριολεξία). Πριν από τη ρωσική εισβολή, η Ουκρανία είχε περίπου 42 εκατομμύρια κατοίκους. Σήμερα έχει πέσει κάτω από τα 36 εκατομμύρια, ενώ συρρικνώθηκε και εδαφικά λόγω της ρωσικής κατοχής εδαφών σπαρμένων με πτώματα. Οι δημογραφικοί δείκτες χτυπούν καμπάνες (όχι καμπανάκια) καθώς προβλέπεται ότι ως το 2051 ο πληθυσμός της χώρας μπορεί να φτάσει τα 25 εκατομμύρια, ενώ οι προβολές των δημογραφικών μοντέλων των Ηνωμένων Εθνών, για το 2100, μιλούν για πληθυσμό από 9 μέχρι 23 εκατομμύρια!
Η εικόνα βεβαίως είναι σκληρή, καθώς για κάθε γέννηση αντιστοιχούν περίπου τρεις θάνατοι. Το προσδόκιμο ζωής των ανδρών έπεσε μέσα σε λίγα χρόνια από τα 65 σε περίπου 57 χρόνια και για τις γυναίκες από τα 74 στα 71.
Οι πιο παραγωγικές ηλικίες ανδρών (20 με 40 ετών) σκοτώνονται στο μέτωπο ενώ αντιστοίχως πολλές γυναίκες και παιδιά έχουν φύγει στο εξωτερικό ή έχουν προσφυγοποιηθεί μέσα στην ίδια την Ουκρανία. Πάνω από 5.000.000 Ουκρανοί που έφυγαν μετά την εισβολή σε χώρες της Ευρώπης παραμένουν ακόμη εκεί και ένα πολύ μεγάλο μέρος τους δεν αναμένεται να επιστρέψει ποτέ στη χώρα η οποία είναι ισοπεδωμένη από τους ρωσικούς βομβαρδισμούς.
Δεν μιλάμε όμως μόνο για αριθμούς. Μιλάμε για τη συστηματική λεηλασία του μέλλοντος της χώρας. Η Ρωσία κατηγορείται για μαζικές απαγωγές παιδιών από κατεχόμενες ουκρανικές περιοχές και μεταφορά τους σε πραγματικά στρατόπεδα εκρωσισμού τους. Αυτό την περίοδο της Οθωμανικής κατοχής το ονομάζαμε γενιτσαρισμό. Για αυτό τον λόγο, το Διεθνές Ποινικό Δικαστήριο εξέδωσε ένταλμα σύλληψης κατά του Βλαντίμιρ Πούτιν και της Επιτρόπου της Ρωσίας για τα παιδιά, Μαρίας Λβόβα Μπέλοβα, για το έγκλημα της απαγωγής και παράνομης μεταφοράς και απέλασης παιδιών. Δεν πρόκειται για εικασία. Είναι νομικός ορισμός εγκλήματος.
Αν δούμε ψύχραιμα τι σημαίνει γενοκτονία στο Διεθνές Δίκαιο, θα διαπιστώσουμε πως δεν είναι μόνο οι μαζικές σφαγές. Είναι οι δολοφονίες, οι συνθήκες ζωής που οδηγούν στη φυσική καταστροφή ενός λαού, η βίαιη μεταφορά παιδιών σε άλλη εθνική ομάδα κλπ. Αυτό ακριβώς συμβαίνει σήμερα στην Ουκρανία. Ένας λαός που αιμορραγεί στο μέτωπο, που γερνά βίαια, που χάνει τα παιδιά του είτε στα σύνορα είτε σε τρένα για τη Ρωσία.
Την ίδια στιγμή, σιωπή από τους επαγγελματίες «ευαίσθητους». Για τη Γάζα είδαμε τεράστιες καθοδηγούμενες κινητοποιήσεις σε όλο τον κόσμο, ενώ για την Ουκρανία ακούγονται μόνο κάποιες χλιαρές αναφορές σε «κόπωση» και «ανάγκη συμβιβασμού». Μόνο που ο συμβιβασμός πάνω σε τέτοια δεδομένα δεν είναι ειρήνη. Είναι επικύρωση της σταδιακής εξαφάνισης ενός κράτους και της ταυτότητάς του.
Η υπόθεση δεν είναι αδιάφορη για εμάς. Στην Κύπρο ξέρουμε τι σημαίνει εισβολή, κατοχή, αλλοίωση πληθυσμού. Η ρωσική επιθετικότητα στην Ουκρανία είναι ένα πολύ πιο βίαιο πείραμα πάνω στην ίδια λογική. Κατέχω έδαφος, σκοτώνω, διώχνω, μεταφέρω παιδιά, παγώνω το μέλλον της χώρας. Αν αυτό περάσει, αύριο θα αποτελεί συνταγή για κάθε αναθεωρητικό καθεστώς.
Ας μιλήσουμε λοιπόν για γενοκτονία εκεί που τα στοιχεία δείχνουν έναν λαό που εξαφανίζεται. Η Ουκρανία δεν χρειάζεται μόνο όπλα για να αντέξει σήμερα. Χρειάζεται και μια καθαρή στάση για το δικαίωμά της να υπάρχει και σε τριάντα και σε πενήντα χρόνια. Γιατί αν χαθεί ο λαός, τότε ο χάρτης θα έχει ήδη αλλάξει και απλώς θα κάνουμε πως δεν το είδαμε.