Από το Σημειωματάριο μου: Μία πρωτεύουσα που προσπαθεί, διαρκώς, να ορθοποδήσει

Φτάνοντας στο αεροδρόμιο «Ραφίκ Χαρίρι» της Βηρυτού για κάλυψη της επίσκεψης του Προέδρου Χριστοδουλίδη και την υπογραφή συμφωνίας καθορισμού ΑΟΖ, αναπόφευκτα η σκέψη πηγαίνει πίσω τουλάχιστον μία τριακονταετία, όταν και πάλι βρέθηκα στην πρωτεύουσα του Λιβάνου για μια άλλη δημοσιογραφική αποστολή, περισσότερο τουριστική παρά πολιτική. Είχαμε τότε συναντήσει τον Ραφίκ Χαρίρι στο πρωθυπουργικό γραφείο, όπου μας ανέπτυξε τους στόχους του για την ανοικοδόμηση της Βηρυτού μέσα από τα συντρίμμια μιας πολυετούς εμφύλιας σύρραξης.
Η προσπάθειά του ήταν ήδη εμφανής στον επισκέπτη. Ένα-ένα τα παλιά κτίρια που βρέθηκαν στη μέση των συγκρούσεων άρχισαν να κατεδαφίζονται και στη θέση τους να ανεγείρονται σύγχρονα κτίρια. Πολλά από εκείνα τα κτίρια που τότε βρίσκονταν στα χαρτιά σήμερα έχουν οικοδομηθεί, δίνοντας στη Βηρυτό την όψη μιας σύγχρονης πρωτεύουσας.
Τον Φεβρουάριο του 2005 ο Ραφίκ Χαρίρι δολοφονήθηκε και ένα χρόνο αργότερα η γειτονική χώρα βυθίστηκε και πάλι στο χάος. Πριν καλά-καλά ορθοποδήσει, ένας νέος εμφύλιος ξέσπασε. Και μετά, ξανά, μια ακόμα προσπάθεια ξεκίνησε την τελευταία διετία με ζητούμενο πάντα τις καλύτερες ημέρες, να μπορέσει ο Λίβανος να σταθεί στα πόδια του, να γίνει μια κανονική χώρα.
Αλλά στις γειτονιές της Βηρυτού τα σημάδια των εμφυλίων βρίσκονται εκεί για να υπενθυμίζουν στον κάθε επισκέπτη ότι βρίσκεται σε μια πόλη με πολλές ιδιαιτερότητες και σε πολλούς τομείς διχασμένη.
Ο φόβος και η καχυποψία είναι παντού. Έτσι, καθώς μπαίνουμε στο ταξί για το ξενοδοχείο, το πρώτο που μας συμβουλεύει ο οδηγός είναι να αποφύγουμε να βγάλουμε φωτογραφίες, γιατί βρισκόμαστε σε περιοχή που ελέγχεται από τη Χεζμπολάχ. Αυτό βεβαίως δεν ήταν δύσκολο να το αντιληφθούμε, καθώς στους δρόμους υπήρχαν παντού αφίσες του Νασράλα και άλλων ηγετικών στελεχών της Χεζμπολάχ, οι οποίοι σκοτώθηκαν από κτυπήματα του Ισραήλ.
Λίγα μέτρα στα δεξιά μας, καθώς το ταξί ανέβαινε προς την πόλη, μας δείχνει το σημείο με το τελευταίο κτύπημα του Ισραήλ κατά ηγετικού στελέχους της Χεζμπολάχ. Εκεί είναι που αντιλαμβάνεται κάποιος την πραγματική έννοια του «χειρουργικού κτυπήματος»: πλήγηκε μόνο ο στόχος, ενώ όλα τα άλλα κτίρια, οι πολυκατοικίες τριγύρω, έμειναν άθικτες.
Τα κινητά έμειναν, λοιπόν, κάτω και απλώς η προσπάθεια επικεντρώθηκε σε μια οπτική απαθανάτιση των όσων πιάνει το μάτι και μπορεί να φυλάξει η ανθρώπινη μνήμη. Και κάποιες σημειώσεις στο σημειωματάριό μου, πάντα χρήσιμες για να ανατρέξω με την πρώτη ευκαιρία.
Στον λόφο Μπάμπντα βρίσκεται το Προεδρικό Μέγαρο του Λιβάνου, η οικία του εκάστοτε προέδρου της χώρας, που κι αυτό βρέθηκε κάποια στιγμή στη μέση των συγκρούσεων. Ο σημερινός Πρόεδρος, Τζοζέφ Αούν, έχει τους δικούς του στόχους και το δικό του όραμα, επιχειρώντας μέσα από συμμαχίες και συνεργασίες να συμβάλει από δικής του πλευράς σ’ αυτή τη νέα προσπάθεια του Λιβάνου να ορθοποδήσει και να γίνει μια κανονική χώρα. Εγχείρημα όχι και τόσο εύκολο όταν μιλάμε για μια χώρα της Μέσης Ανατολής, όταν αναφερόμαστε στο Λίβανο.
Αυτή η ιδιαιτερότητα του Λιβάνου δίνει ιδιαίτερη βαρύτητα στη συμφωνία που υπογράφηκε με την Κυπριακή Δημοκρατία για την οριοθέτηση της αποκλειστικής οικονομικής ζώνης. Η σημασία της συγκεκριμένης συμφωνίας έχει πολύ μεγαλύτερες και ενδεχομένως πιο σημαντικές διαστάσεις από τη σημασία που έχει για την Κυπριακή Δημοκρατία.
Δεν ήταν μια ακόμα διπλωματική-οικονομική συμφωνία, απ’ αυτές που μπορεί να υπογράφουν πολύ πιο εύκολα κυβερνήσεις σε χώρες της δύσης. Είναι συμφωνία με πολιτικές διαστάσεις που έχουν να κάνουν και με την εσωτερική κατάσταση στη χώρα. Και η Κύπρος όλα αυτά τα χρόνια, ξεκινώντας από το 2007, φρόντισε να πάρει μια γεύση από το πολιτικό χάος που υπήρχε στο γειτονικό κράτος, το οποίο καθιστούσε πιο δύσκολη την κατάσταση ένεκα ξένων παρεμβάσεων.
Σήμερα, ο Τζοζέφ Αούν από τον λόφο Μπάμπντα προσπαθεί με τη δική του σειρά να πετύχει ώστε η χώρα του να ορθοποδήσει, να φέρει κοντά επενδύσεις από χώρες που θα βοηθήσουν τη χώρα του. Αυτή τη στιγμή προέχει το να κρατήσει γείτονες και άλλους ενδιαφερόμενους μακριά.