Από την ποσότητα στην ποιότητα: Η νέα φιλοσοφία του κυπριακού τουρισμού

Tο Υφυπουργείο Τουρισμού εφαρμόζει στην πράξη την Ευρωπαϊκή Τουριστική Ατζέντα 2030 που θεσπίστηκε το 2022, μέσα από μία σειρά δράσεων και σχεδίων κινήτρων, δήλωσε ο Υφυπουργός Τουρισμού Κώστας Κουμής, σε χαιρετισμό στο τουριστικό συνέδριο του Συνδέσμου Τουριστικών Επιχειρήσεων Κύπρου (ΣΤΕΚ) με θέμα «Βιώσιμος Τουρισμός: Ο Απόλυτος Μονόδρομος», την Πέμπτη.
Ταυτόχρονα, ανέφερε ότι η Κυβέρνηση «έχει θέσει ως προτεραιότητα την μετάβαση του κλάδου στην νέα εποχή, λαμβάνοντας υπόψη τα νέα δεδομένα όπως αυτά έχουν διαμορφωθεί τα τελευταία χρόνια, πάντοτε με σεβασμό στο επιχειρείν και τις τοπικές κοινωνίες».
Στον χαιρετισμό του που έγινε σε ξενοδοχείο της πρωτεύουσας στην παρουσία, μεταξύ άλλων, του Υπουργού Εργασίας και Κοινωνικών Ασφαλίσεων Γιάννη Παναγιώτου, ο κ. Κουμής είπε ότι οι πέντε πυλώνες προτεραιότητας της Ευρωπαϊκής Τουριστικής Ατζέντας 2030, που αφορούν την πράσινη μετάβαση, την ψηφιακή μετάβαση, την οικοδόμηση ανθεκτικότητας, την ένταξη όλων των κοινωνικών ομάδων, την στήριξη της εκπαίδευσης στη βάση του skilling – upskilling and reskilling, και βεβαίως την υιοθέτηση νέων νομοθετικών ρυθμίσεων, εφαρμόζονται στην πράξη από το Υφυπουργείο Τουρισμού.
«Η Κυβέρνηση παρακολουθεί με προσοχή ότι συμβαίνει στην Ευρωπαϊκή Ένωση, αλλά κυρίως ό,τι επηρεάζει ή δύναται να επηρεάσει θετικά ή αρνητικά το παρόν και το μέλλον του τουρισμού της χώρας μας», ανέφερε ο Υφυπουργός και πρόσθεσε πως η βιώσιμη τουριστική ανάπτυξη είναι μονόδρομος.
Ο κ. Κουμής είπε ακόμη ότι το Υφυπουργείο Τουρισμού, ως ο καθ’ ύλην αρμόδιος κρατικός φορέας έχει αξιοποιήσει και συνεχίζει ακόμη να αξιοποιεί τον Μηχανισμό Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας, έχοντας ήδη δρομολογήσει τη διοχέτευση προς τις τουριστικές επιχειρήσεις και τις τοπικές κοινωνίες, ποσό που αναμένεται να ξεπεράσει τα €20 εκατομμύρια με την λήξη του μέτρου.
«Η στήριξη της υπαίθρου, των ορεινών και των απομακρυσμένων περιοχών της χώρας μας, η στήριξη των ξενοδοχειακών επιχειρήσεων που λειτουργούν στις περιοχές αυτές, η επένδυση στην διαχρονική αξία της αυθεντικότητας, στα τοπικά προϊόντα, μέσω σχεδίων κινήτρων με έντονη πράσινη και ψηφιακή διάσταση, αλλά και οι εξαγγελίες των τελευταίων ημερών, που αφορούσαν την δημιουργία μίας πραγματικά ανταγωνιστικής ψηφιακής εφαρμογής και η δράση που αφορά την συγγραφή της ιστορίας του κυπριακού τουρισμού, αφορούν δράσεις, οι οποίες καταδεικνύουν πέραν πάσης αμφιβολίας ότι ως κυβέρνηση δεν επενδύσαμε μόνο στην επίτευξη αριθμητικών επιδόσεων, αλλά επενδύσαμε και επενδύουμε στα ποιοτικά χαρακτηριστικά του προορισμού Κύπρος», υπογράμμισε.
Κυρίως όμως, όπως είπε ο Υφυπουργός Τουρισμού, «επενδύσαμε στις τοπικές κοινωνίες, στον επισκέπτη, στον άνθρωπο, αλλά και στο επιχειρείν, του οποίου ασφαλώς και αναγνωρίζουμε την έντονη και διαχρονική συνεισφορά του στην εξελικτική πορεία του τουρισμού της χώρας μας».
Πρωτίστως όμως, πρόσθεσε, «επενδύσαμε και επενδύουμε στην επόμενη μέρα του τουρισμού της χώρας μας».
Ο κ. Κουμής είπε ότι στον προϋπολογισμό του Υφυπουργείου Τουρισμού για το έτος 2026, έχουν συμπεριληφθεί πιστώσεις με σκοπό την αναθεώρηση της Στρατηγικής Μελέτης Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων (ΣΜΠΕ) για την Εθνική Στρατηγική Τουρισμού, αλλά και πιστώσεις για διενέργεια μελέτης με απώτερο σκοπό την εφαρμογή ενός σύγχρονου μοντέλου ανάπτυξης και διαχείρισης του τουριστικού τομέα βασισμένο στις αρχές της αειφορίας.
«Σκοπός της μελέτης αφού προηγουμένως καταγραφεί η παρούσα κατάσταση, είναι να καταλήξει ασφαλώς σε δέσμη εισηγήσεων και κατευθυντήριων γραμμών με σκοπό την υιοθέτηση τους από την τουριστική βιομηχανία», υπογράμμισε.
Επιπρόσθετα, ανέφερε ότι έχουν προβλεφθεί πιστώσεις για την εκπόνηση έρευνας για τον τουρισμό φύσης/υπαίθρου, με απώτερο σκοπό την περαιτέρω ανάπτυξη των δραστηριοτήτων υπαίθρου/φύσης.
Επίσης, ο κ. Κουμής είπε ότι ο τομέας του τουρισμού είναι γεμάτος προκλήσεις και αστάθμητους παράγοντες που επηρεάζουν την λειτουργία του, και ειδικά τα τελευταία χρόνια έχει δοκιμαστεί σε πολύ δύσκολες και απρόβλεπτες συνθήκες και πρόσθεσε ότι «η ανάληψη της Προεδρίας του Συμβουλίου της Ευρωπαϊκής Ένωσης, σε λίγες μόνο μέρες από σήμερα, αποτελεί άλλη μία μεγάλη πρόκληση που καλούμαστε ως Πολιτεία να ανταπεξέλθουμε» και η οποία «χαρακτηρίζεται από έντονη τουριστική διάσταση, καθώς βασίζεται μεταξύ άλλων στην προσφορά άριστης φιλοξενίας».
«Η μεγαλύτερη πρόκληση όμως, είναι να ανταπεξέλθουμε στην απειλή της κλιματικής αλλαγής και στις δυσμενείς, εάν δεν ληφθούν μέτρα, επιπτώσεις της», υπογράμμισε.
Σύμφωνα με τον Υφυπουργό Τουρισμού, η θεσμική μας ευθύνη, και η συλλογική ευθύνη όλων εμάς που συμμετέχουμε στο τουριστικό οικοσύστημα της χώρας μας, είναι να σχεδιάσουμε και να θέσουμε σε πορεία υλοποίησης, πολιτικές και δράσεις, για τον τομέα του τουρισμού, με ορίζοντα ασφαλώς τις επόμενες δεκαετίες, και σίγουρα με γνώμονα και στόχο την αειφόρο – ισόρροπη τουριστική ανάπτυξη, με απόλυτο σεβασμό στο περιβάλλον και στους φυσικούς πόρους.
Εξάλλου, στον χαιρετισμό του, τον οποίο ανέγνωσε ο Γραμματέας του ΣΤΕΚ Σωκράτης Σολομίδης, ο Πρόεδρος του ΣΤΕΚ Άκης Βαβλίτης είπε ότι ο βιώσιμος τουρισμός δεν είναι πια επιλογή αλλά «η μόνη πορεία που εξασφαλίζει την ανθεκτικότητα του προορισμού μας, τη συνοχή της κοινωνίας μας και την αξιοπιστία της χώρας μας διεθνώς».
«Το χθεσινό μοντέλο, που στηριζόταν στην ποσότητα, δεν μπορεί να απαντήσει στις προκλήσεις του σήμερα», υπογράμμισε.
Πρόσθεσε ότι ο βιώσιμος τουρισμός δεν είναι μια θεωρητική έννοια, αλλά «το εργαλείο με το οποίο ορίζουμε ποιοι θέλουμε να είμαστε ως προορισμός και πώς θα επιβιώσουμε μέσα στις νέες παγκόσμιες συνθήκες».
Ο κ. Βαβλίτης είπε ακόμη ότι η μετάβαση στη βιωσιμότητα δεν είναι εμπόδιο στην ανάπτυξη, αλλά «η ευκαιρία να επανατοποθετήσουμε την Κύπρο στο διεθνή χάρτη ως έναν προορισμό που συνδυάζει ποιότητα, αυθεντικότητα και σεβασμό».
Ανέφερε ότι η μετάβαση αυτή δεν μπορεί να γίνει αποσπασματικά, αλλά απαιτεί κοινή εθνική στρατηγική με σαφές χρονοδιάγραμμα, ρεαλιστικούς στόχους και μετρήσιμα αποτελέσματα.
Σύμφωνα με τον Πρόεδρο του ΣΤΕΚ, χρειάζεται συντονισμός και συνεργασία μεταξύ Πολιτείας, επιχειρηματικού κόσμου και κοινωνίας, εξειδικευμένα σχέδια επιχορηγήσεων που να στηρίζουν την ενεργειακή μετάβαση, την κυκλική οικονομία και τον ψηφιακό μετασχηματισμό, ενίσχυση της εκπαίδευσης και των δεξιοτήτων του ανθρώπινου δυναμικού, που είναι η ψυχή της φιλοξενίας και συνοχή στον χώρο: καθαρές πόλεις και παραλίες, αισθητική αναβάθμιση, αντιμετώπιση της οπτικής και της ηχητικής ρύπανσης, φροντίδα για το τοπικό περιβάλλον και την ποιότητα ζωής των κατοίκων.
Ανέφερε επίσης ότι ο ΣΤΕΚ προσπαθεί να συνεισφέρει ουσιαστικά και έμπρακτα μεταξύ άλλων με τεκμηριωμένες εισηγήσεις πολιτικής προς την Πολιτεία, με προτάσεις σχεδίων χρηματοδότησης που στηρίζουν τις πράσινες αναβαθμίσεις, την ενεργειακή απόδοση και την κυκλική οικονομία στα ξενοδοχεία και με πρωτοβουλίες ευαισθητοποίησης για τη μείωση αποβλήτων, την υπεύθυνη κατανάλωση και την κοινωνική ευθύνη.
«Ο τουρισμός της Κύπρου έχει πολλές φορές αποδείξει ότι μπορεί να προσαρμοστεί, να ανακάμψει και να καινοτομήσει», ανέφερε και πρόσθεσε ότι «αυτό που χρειάζεται σήμερα είναι να κινηθούμε όλοι προς την ίδια κατεύθυνση — με τόλμη, συνεννόηση και κοινό όραμα».
«Η βιωσιμότητα δεν είναι σύνθημα. Είναι ευθύνη, ευκαιρία και υποχρέωση και είναι ο απόλυτος μονόδρομος για να εξασφαλίσουμε ένα καλύτερο αύριο – για τον τόπο μας, τους ανθρώπους μας και τις επόμενες γενιές», κατέληξε.
Σε χαιρετισμό, ο Head of Commercial Banking της Eurobank Ltd Αντώνης Νικολαΐδης είπε ότι η τουριστική βιομηχανία αποτελεί διαχρονικά «τη ραχοκοκαλιά της κυπριακής οικονομίας» για περισσότερα από 50 χρόνια, κερδίζοντας χρόνο με τον χρόνο μεγαλύτερο μερίδιο στο ακαθάριστο εγχώριο προϊόν λόγω και της διαχρονικότητας που παρουσιάζει η συνεισφορά του κλάδου, ο οποίος αποδεικνύεται και τρομερά ανθεκτικός στα οποία εμπόδια παρουσιάζονται κατά καιρούς.
Ο κ. Νικολαϊδης εξέφρασε την ετοιμότητα της τράπεζας να χρηματοδοτήσει «βιώσιμες προτάσεις που βελτιώνουν τις επιχειρήσεις και την ποιότητα του προϊόντος» και πρόσθεσε ότι η τράπεζα διαθέτει τις γνώσεις και τα κεφάλαια να παίξει πρωταγωνιστικό ρόλο σε αυτή την ανάπτυξη
Ανέφερε, επίσης, μεταξύ άλλων ότι η τουριστική βιομηχανία της Κύπρου ξεχωρίζει για την διαχρονική και ουσιαστική συμβολή της στην οικονομία, τους επαγγελματίες, οραματιστές επιχειρηματίες που τη στελεχώνουν, εμπειρες και αξιόλογες διοικητικές ομάδες, σχεδόν μηδενικά μη εξυπηρετούμενα δάνεια, τη συνεχή αναβάθμιση του τουριστικού προϊόντος και την αποδεδειγμένη ανθεκτικότητά της στον διεθνή ανταγωνισμό και σε εξωγενείς κρίσεις.
Αναφερόμενος στον ανταγωνισμό που αντιμετωπίζει ο κυπριακός τουριστικός τομέας από τις γειτονικές χώρες, όπως είναι η Αίγυπτος και η Τουρκία, ο κ. Νικολαϊδης είπε ότι οι προκλήσεις αυτές «καθιστούν πρώτιστη ανάγκη οι επιχειρηματίες του κλάδου να εκσυγχρονίζουν συνεχώς τις επιχειρήσεις τους ούτως ώστε να είναι ανταγωνιστικοί τόσο στην ποιότητα των υπηρεσιών τους όσο και στην τιμολόγηση τους».
Εξάλλου, σε ομιλία του, ο Account Manager της Google Θάνος Παπαγεωργίου αναφέρθηκε στο μέλλον του τουρισμού λέγοντας ότι ο τουρισμός, όπως και η τεχνολογία και ειδικότερα το AI, είναι ένας τομέας δυναμικός που δεν μένει ποτέ στάσιμος αλλά εξελίσσεται διαρκώς.
Πρόσθεσε ότι μέχρι το 2040 θα έχουμε πέραν των 2,4 δισεκατομμυρίων ταξιδιών, παρουσιάζοντας αύξηση κατά 1 δισεκατομμύριο ταξίδια, σε σχέση με το 2019.
Ανέφερε επίσης ότι μέχρι το 2040 μόλις πέντε αγορές θα αντιπροσωπεύουν το 42% των ταξιδιωτών σε αντίθεση με το 32% της εποχής πριν από την πανδημία Covid – 19 και πρόσθεσε πως ενώ την ίδια στιγμή η Ινδία φαίνεται να καταγράφει μεγαλύτερη ανάπτυξη, παραδοσιακές δυνάμεις η Κροατία, η Ισπανία και η Ιταλία φαίνεται να υποχωρούν από τις πρώτες 15 θέσεις.
Ο κ. Παπαγεωργίου είπε ότι το 45% των ταξιδιωτών παγκοσμίως κατευθύνεται σε τέσσερα hot spot και πρόσθεσε πως η Νέα Μέση Ανατολή, σύμφωνα με έρευνα της Deloite «αναδεικνύεται ραγδαία σε κορυφαία τουριστικό προορισμό, ανάμεσα τους και η Κύπρος».
Αναφορικά με τον τρόπο που αναζητούν το ταξίδι τους οι χρήστες, ο κ. Παπαγεωργίου είπε ότι καταγράφονται πέραν των 5 τρισεκατομμυρίων αναζητήσεων, ετησίως, στην Google και «παρά τον ήδη τεράστιο αριθμό αναζητήσεων ο όγκος αυξάνεται, καθώς οι άνθρωποι δεν σταματούν να ρωτούν και να ψάχνουν».
Ανέφερε επίσης ότι η αναζήτηση του Google έχει μεγαλώσει κατά 65% και έχει πέραν των 100 εκατομμυρίων αναζητήσεις μέχρι στιγμής και πρόσθεσε ότι μία στις πέντε αναζητήσεις έχει εμπορικό περιεχόμενο.
Στην δική της παρέμβαση η Director of Aviation Development, Marketing & Communication Aviation Development, Marketing & Communications, Hermes Airports Ltd Μαρία Κουρούπη αναφέρθηκε μεταξύ άλλων στις προσπάθειες που κάνει ο τομέας των αερομεταφορών για να υποστηρίξει το περιβάλλον.
Αναφέρθηκε επίσης μεταξύ άλλων στο ότι στην ΕΕ υπάρχει η τάση να επιβάλει περισσότερα φορολογικά βάρη στις αεροπορικές μεταφορές με αποτέλεσμα να αυξάνεται το κόστος ταξιδιών, αλλά και στην ανάγκη να εργαστούν μαζί όλοι οι εμπλεκόμενοι στον τουρισμό για να αναπτύξουν το κυπριακό τουριστικό προϊόν.
Στην δική του παρέμβαση ο Τουριστικός Λειτουργός Α’, Υφυπουργείο Τουρισμού Κωνσταντίνος Τσιάππας παρουσίασε μεταξύ άλλων στοιχεία για τις τουριστικές αφίξεις και πόσο είναι ικανοποιημένοι οι τουρίστες από τον κυπριακό τουριστικό προϊόν.
«Το Υπουργείο αναγνωρίζει τη σημασία και συμπεριλαμβάνει στους στρατηγικούς στόχους της εθνικής στρατηγικής τουρισμού την αύξηση της ικανοποίησης των τουριστών», πρόσθεσε.
Εξάλλου, σε πάνελ συζήτησης με θέμα «Χρηματοδότηση, κίνητρα και Bankable Επενδύσεις για Αειφόρο Ανάπτυξη», ο τέως Αντιπρόεδρος Ευρωπαϊκής Τράπεζας Επενδύσεων (ΕΤΕπ) Κυριάκος Κακουρής είπε ότι σε πρόγραμμα της τράπεζας ύψους 150 εκατομμυρίων που διοχετεύτηκαν στην κυπριακή οικονομία, το 35% πήγε στον τουριστικό τομέα.
Ο κ. Κακουρής είπε ότι το 2016 το συγκεκριμένο πρόγραμμα είχε συνεισφορά 0,4% στο ΑΕΠ, προσθέτοντας, ωστόσο, ότι λόγω της πανδημίας και των υψηλών επιτοκίων η συνεργασία της ΕΤΕπ με τις τράπεζες σταμάτησε.
Ανέφερε ότι αυτό μπορεί να λειτουργήσει μόνο με τη συνεργασία, ενώ σε σχέση με την κλιματική απειλή, ανέφερε ότι «μπροστά στις απειλές πρέπει να ενωνόμαστε».
«Πρέπει να αξιοποιούμε όλες μας τις δυνάμεις, είτε είναι η Κυβέρνηση, είτε είναι η ΕΕ, είτε είναι οι τράπεζες, είτε είναι οι διεθνείς χρηματοδοτικοί οργανισμοί», υπογράμμισε.
Επιπλέον, ο κ. Κακουρής αναφέρθηκε στην ανάγκη αρχικά να καθοριστούν τα έργα που πρέπει να γίνουν και «μετά να δούμε τί υπάρχει για χρηματοδότηση».
Με τη σειρά του, ο Ανδρέας Παπαδόπουλος, Head of Commercial Banking, Eurobank, είπε ότι οι τράπεζες θα έχουν καθοριστικό ρόλο στη στήριξη της ξενοδοχειακής βιομηχανίας τα επόμενα χρόνια, παρέχοντας χρηματοδότηση που ενισχύει την ανταγωνιστικότητα, την ενεργειακή αναβάθμιση και την ανθεκτικότητα των μονάδων.
Με στοχευμένες δανειοδοτήσεις, καθοδήγηση και αξιολόγηση κινδύνων, οι τράπεζες μπορούν να βοηθήσουν τα ξενοδοχεία να προσαρμοστούν στις νέες απαιτήσεις βιωσιμότητας και κλιματικής ανθεκτικότητας, πρόσθεσε.