Από την ανεργία στην εργασία – Τα 7 σχέδια που στηρίζουν ευάλωτους

Σε ιστορικά χαμηλά επίπεδα, ακόμη και σε σχέση με τον ευρωπαϊκό μέσο όρο, διαμορφώνεται τα τελευταία χρόνια η ανεργία στην Κύπρο, με την αγορά εργασίας να καταγράφει συνεχή βελτίωση σε όλους τους βασικούς δείκτες. Η θετική αυτή εικόνα, ωστόσο, αναδεικνύει μια άλλη σημαντική ανάγκη, που δεν είναι άλλη από τη στήριξη εκείνων των ομάδων του πληθυσμού που παραμένουν εκτός αγοράς εργασίας ή αντιμετωπίζουν εμπόδια επανένταξης.
Ως απάντηση, το Υπουργείο Εργασίας υλοποιεί διαχρονικά μια σειρά από εξειδικευμένα Σχέδια Παροχής Κινήτρων που στοχεύουν στην απασχόληση ειδικών κατηγοριών πολιτών, από αποφυλακισθέντες και άτομα με αναπηρίες, μέχρι άνεργους νέους, γυναίκες εκτός αγοράς εργασίας και άτομα άνω των 50 ετών. Πρόκειται για ένα ολοκληρωμένο πλέγμα ενεργητικών πολιτικών απασχόλησης, συγχρηματοδοτούμενο από το Ευρωπαϊκό Κοινωνικό Ταμείο (ΕΚΤ+), στο πλαίσιο του προγράμματος «ΘΑλΕΙΑ 2021-2027».
Σχέδιο για εργασιακή αποκατάσταση αποφυλακισθέντων
Το «Σχέδιο Παροχής Κινήτρων για Εργασιακή Αποκατάσταση Αποφυλακισθέντων» στοχεύει στην ομαλή επανένταξη ατόμων που αποφυλακίστηκαν από τις Κεντρικές Φυλακές και είναι εγγεγραμμένοι στη Δημόσια Υπηρεσία Απασχόλησης (ΔΥΑ) πριν από την πρόσληψή τους. Το Σχέδιο προβλέπει επιχορήγηση €48 ανά εργάσιμη ημέρα, για περίοδο 24 μηνών, με μέγιστο ποσό €20.640.
Το συνολικό κονδύλι φτάνει τα €4 εκατ., ενώ οι αιτήσεις γίνονται δεκτές μέχρι εξαντλήσεως των διαθέσιμων πόρων. Ο στόχος είναι διττός: η καταπολέμηση του κοινωνικού αποκλεισμού και η αποτροπή της υποτροπής μέσω της ουσιαστικής εργασιακής επανένταξης.
Πρόσληψη ατόμων με χρόνιες παθήσεις
Το «Νέο Σχέδιο Παροχής Κινήτρων για Πρόσληψη Ατόμων με Χρόνιες Παθήσεις 2021» αποσκοπεί στη διεύρυνση των ευκαιριών απασχόλησης για άτομα που αντιμετωπίζουν μακροχρόνια προβλήματα υγείας.
Η χορηγία υπολογίζεται με βάση μονάδα κόστους €52 ανά εργάσιμη ημέρα και παρέχεται για 24 μήνες απασχόλησης. Ο συνολικός προϋπολογισμός του Σχεδίου ανέρχεται σε €2 εκατ., και οι αιτήσεις υποβάλλονται ηλεκτρονικά μέχρι εξαντλήσεως του κονδυλίου.
Το Σχέδιο ενισχύει τον στόχο της Κυβέρνησης για μείωση της φτώχειας και ενεργή ένταξη ομάδων που συνήθως αποκλείονται από την αγορά εργασίας.
Σχέδιο πρόσληψης ατόμων με αναπηρία
Στο ίδιο πλαίσιο εντάσσεται και το «Νέο Σχέδιο Παροχής Κινήτρων για την Πρόσληψη Ατόμων με Αναπηρία». Αποτελεί μέρος του Προγράμματος ΘΑλΕΙΑ 2021-2027 και προωθεί την ενίσχυση της απασχόλησης ατόμων που αντιμετωπίζουν λειτουργικούς περιορισμούς.
Προβλέπεται επιχορήγηση €52 ανά εργάσιμη ημέρα για 24 μήνες, με συνολικό προϋπολογισμό €2 εκατ. Η ομάδα στόχου περιλαμβάνει άτομα με αναπηρία εγγεγραμμένα στη ΔΥΑ, ενώ οι αιτήσεις υποβάλλονται ηλεκτρονικά μέχρι εξαντλήσεως των πόρων.
Η φιλοσοφία του Σχεδίου βασίζεται στην αρχή της ευρωπαϊκής πολιτικής για ίσες ευκαιρίες και πρόσβαση στην εργασία.
Ενίσχυση της απασχόλησης ανέργων άνω των 50 ετών
Το Σχέδιο για την πρόσληψη ανέργων ηλικίας άνω των 50 ετών στοχεύει στη στήριξη μιας πληθυσμιακής ομάδας που αντιμετωπίζει συχνά αυξημένες δυσκολίες επανένταξης στην αγορά εργασίας.
Η επιχορήγηση ανέρχεται σε €48 ανά εργάσιμη ημέρα, καλύπτει 10 μήνες απασχόλησης και συνοδεύεται από υποχρέωση διατήρησης του εργαζομένου για 2 ακόμη μήνες χωρίς χορηγία. Το μέγιστο ποσό επιχορήγησης φτάνει τα €8.600 ανά συμμετοχή, ενώ το συνολικό κονδύλι ανέρχεται σε €4 εκατ.
Η αίτηση συμμετοχής πρέπει να κατατίθεται εντός ενός μηνός από την πρόσληψη και αποκλειστικά μέσω της ηλεκτρονικής πλατφόρμας του Τμήματος Εργασίας.
Σχέδιο για νέους 15-29 ετών εκτός απασχόλησης, εκπαίδευσης ή κατάρτισης (NEETs)
Ένα από τα πλέον σημαντικά Σχέδια αφορά νέους 15-29 ετών που βρίσκονται εκτός απασχόλησης, εκπαίδευσης ή κατάρτισης (NEETs). Το Σχέδιο επιχορηγεί μέρος του μισθολογικού κόστους για την προώθηση της πρόσληψης νέων με ευέλικτες ρυθμίσεις απασχόλησης.
Όπως καθορίζεται στο θεσμικό πλαίσιο, οι ενισχύσεις ήσσονος σημασίας δεν μπορούν να υπερβαίνουν τα €300.000 ανά επιχείρηση σε κυλιόμενη τριετία. Ο συνολικός προϋπολογισμός του Σχεδίου ανέρχεται σε €3 εκατ., με στόχο την πρόσληψη 350 νέων.
Οι προϋποθέσεις προβλέπουν ότι ο εργοδότης πρέπει να καλύψει κενή θέση δηλωμένη στη ΔΥΑ, ενώ ο μισθός δεν μπορεί να είναι χαμηλότερος του εθνικού κατώτατου μισθού. Παράλληλα, απαιτείται καθαρή αύξηση προσωπικού στην επιχείρηση, ώστε να διασφαλίζεται ότι η πρόσληψη μέσω του Σχεδίου δεν αντικαθιστά υφιστάμενους εργαζόμενους.
Σχέδιο πρόσληψης αδρανών γυναικών με ευέλικτες ρυθμίσεις
Ένα από τα πλέον καινοτόμα Σχέδια του Υπουργείου Εργασίας στοχεύει στη στήριξη των «αδρανών γυναικών» — εκείνων που δεν εργάζονται, δεν αναζητούν εργασία και δεν είναι εγγεγραμμένες στη ΔΥΑ τουλάχιστον για 28 ημέρες.
Το Σχέδιο αφορά επιχορήγηση μέρους του μισθολογικού κόστους για γυναίκες που θα απασχοληθούν με ευέλικτες ρυθμίσεις, όπως τηλεργασία, μεικτή τηλεργασία, ελαστικά ωράρια, μερική απασχόληση, συμπιεσμένη εργάσιμη εβδομάδα ή διαμοιρασμό θέσης εργασίας.
Ο συνολικός προϋπολογισμός φτάνει τα €4 εκατ., με στόχο την πρόσληψη 470 αδρανών γυναικών.
Οι προϋποθέσεις ένταξης είναι αντίστοιχες των άλλων Σχεδίων: ηλεκτρονική αίτηση εντός ενός μηνός από την πρόσληψη, δήλωση κενής θέσης στη ΔΥΑ και τήρηση εθνικού κατώτατου μισθού. Απαγορεύεται επίσης η πρόσληψη συγγενικών προσώπων ή ατόμων που απασχολήθηκαν στον ίδιο εργοδότη το προηγούμενο οκτάμηνο.
Σχέδιο πρόσληψης ανέργων γυναικών
Συμπληρωματικά προς το προηγούμενο, λειτουργεί και το Σχέδιο Παροχής Κινήτρων για την Πρόσληψη Ανέργων Γυναικών, που αφορά γυναίκες ήδη εγγεγραμμένες στη ΔΥΑ. Το Σχέδιο στοχεύει στην ενθάρρυνση των εργοδοτών να προσλάβουν γυναίκες που έχουν μείνει εκτός αγοράς εργασίας και αντιμετωπίζουν δυσκολίες επανένταξης.
Προβλέπει χορηγία μισθολογικού κόστους με ευέλικτη εφαρμογή, ενώ ακολουθεί το ίδιο θεσμικό πλαίσιο με τα υπόλοιπα Σχέδια, διασφαλίζοντας διαφάνεια, ίσες ευκαιρίες και τήρηση των κανόνων ενίσχυσης ήσσονος σημασίας.
Διαδικασίες, έλεγχοι και υποχρεώσεις των εργοδοτών
Όλα τα Σχέδια στηρίζονται στη μέθοδο των «απλουστευμένων μορφών κόστους», όπου η χορηγία υπολογίζεται ανά δεδουλευμένη εργάσιμη ημέρα, ανεξάρτητα από το πραγματικό κόστος μισθοδοσίας.
Οι εργοδότες έχουν υποχρέωση να:
• διατηρούν ηλεκτρονικό φάκελο για κάθε εργαζόμενο για 5 έτη,
• υποβάλλουν Αιτήματα Καταβολής Χορηγίας εντός προκαθορισμένων προθεσμιών,
• διασφαλίζουν πραγματική αύξηση προσωπικού,
• τηρούν όλες τις πρόνοιες περί κρατικών ενισχύσεων.
Παράλληλα, υπάρχει διαδικασία ενστάσεων, η οποία εξετάζεται από ανεξάρτητη Επιτροπή Ενστάσεων του Τμήματος Εργασίας.
Μια νέα εποχή ενεργητικών πολιτικών απασχόλησης
Τα Σχέδια Παροχής Κινήτρων του Υπουργείου Εργασίας αποτελούν πλέον κεντρικό πυλώνα της κοινωνικής πολιτικής της Κυβέρνησης. Με την ανεργία να βρίσκεται σε ιστορικά χαμηλά, η έμφαση μετατοπίζεται στην ενίσχυση της ένταξης των ομάδων που δυσκολεύονται περισσότερο να εισέλθουν ή να επανενταχθούν στην αγορά εργασίας.
Το πλέγμα των Σχεδίων καλύπτει σχεδόν κάθε ευάλωτη κατηγορία, προσφέροντας σημαντική οικονομική στήριξη σε εργοδότες και αυξημένη κοινωνική προστασία σε εργαζομένους που βρίσκονταν στο περιθώριο.
Περισσότερες πληροφορίες και όλα τα απαιτούμενα έντυπα είναι διαθέσιμα στην ιστοσελίδα του Τμήματος Εργασίας και στις πλατφόρμες διαχείρισης των Σχεδίων.