Ανταρκτική: Υποβρύχιο ανακάλυψε παράξενες δομές και μετά... εξαφανίστηκε

Ένα μη επανδρωμένο υποβρύχιο που χαρτογραφούσε την παγοκρηπίδα Dotson στη Δυτική Ανταρκτική εξαφανίστηκε σε βάθος 16 χιλιομέτρων αφότου ανακάλυψε παράξενες ανάγλυφες δομές κάτω από τον πάγο.
Το υποβρύχιο, με την ονομασία Ran πέρασε εβδομάδες σαρώνοντας μια περιοχή περίπου πενήντα τετραγωνικών μιλίων, αποκαλύπτοντας μοτίβα που ανατρέπουν τα απλοποιημένα μοντέλα τήξης των πάγων.
Αποστολή κάτω από την παγοκρηπίδα Dotson
Σύμφωνα με το earth.com, η έρευνα πραγματοποιήθηκε υπό την καθοδήγηση της Άννα Βόλιν, καθηγήτριας ωκεανογραφικής φυσικής στο Πανεπιστήμιο του Γκέτεμποργκ.
Το ερευνητικό της έργο εστιάζει στο πώς τα ωκεάνια ρεύματα διαβρώνουν τις παγοκρηπίδες, επηρεάζοντας τη σταθερότητα των παγετώνων και τη μελλοντική άνοδο της στάθμης της θάλασσας.
Το Ran είναι ένα αυτόνομο υποβρύχιο όχημα, ικανό να πλοηγείται μόνο του κάτω από τον πάγο για ώρες.
Κατά τη διάρκεια της αποστολής του 2022, το Ran πέρασε 27 ημέρες κινούμενο κάτω από την παγοκρηπίδα του Dotson. Στόχος της αποστολής ήταν να μελετηθεί η έντονη αντίθεση ανάμεσα στην παχιά και αργά λειώμενη ανατολική πλευρά και τη λεπτότερη, ταχύτερα λειώμενη δυτική πλευρά.
Παράξενα σχήματα κάτω από τον πάγο
Χρησιμοποιώντας συστήματα σόναρ, το Ran χαρτογράφησε 54 τετραγωνικά μίλια της επιφάνειας του παγοκρηπίδας. Οι χάρτες αποκάλυψαν επίπεδα οροπέδια, λοφίσκους σαν σκαλοπάτια και κοιλότητες σε σχήμα δακρύου, όλα σκαλισμένα από τη τήξη, το λιώσιμο του πάγου.
Στα ανατολικά και στο κέντρο της παγοκρηπίδας, το Ran εντόπισε παγωμένους λοφίσκους στοιβαγμένους σαν σκαλιά, ενώ στα δυτικά η επιφάνεια ήταν πιο λεία, με κανάλια και σκαμμένες κοιλότητες.
Καμία από αυτές τις δομές δεν είναι ορατή από δορυφόρους.
Θερμά βαθιά νερά και άνιση τήξη
Γύρω από την Ανταρκτική, το Περιμετρικό Βαθύ Νερό (Circumpolar Deep Water), ένα θερμό, αλμυρό ρεύμα από τον Νότιο Ωκεανό, κινείται πάνω στην υφαλοκρηπίδα και λιώνει την παγοκρηπίδα από κάτω.
Δορυφορικές μετρήσεις δείχνουν ότι τα κανάλια τήξης στο Dotson χάνουν περίπου 12 μέτρα πάγου τον χρόνο, ένα μοτίβο που συνδέεται άμεσα με τα θερμά νερά.
Η ανάλυση δείχνει ότι η παγοκρηπίδα Dotson συνέβαλε κατά περίπου 0,5 χιλιοστά στην άνοδο της στάθμης της θάλασσας μεταξύ 1979 και 2017.
Οι υποπαγετώδεις χάρτες δείχνουν ότι η εισροή θερμού νερού διαβρώνει κυρίως τη δυτική πλευρά, ενώ ψυχρότερα νερά προστατεύουν την ανατολική.
Λοφίσκοι, «δάκρυα» και αναταράξεις
Όπου τα ρεύματα κινούνται αργά, η βάση του πάγου σχηματίζει «σκαλοπάτια», καθώς η τήξη αφαιρεί τα επίπεδα στρώματα.
Στις περιοχές ταχείας ροής, τα ρεύματα δημιουργούν πιο λεία επιφάνεια με αυλάκια, όπου η αναταραχή από την ολίσθηση των υδάτινων στρωμάτων επιταχύνει την τήξη.
Ορισμένες κοιλότητες έχουν σχήμα δακρύου και φτάνουν τα 300 μέτρα μήκος και τα 50 μέτρα βάθος.
Τα οροπέδια πιθανότατα καταγράφουν επαναλαμβανόμενες εισροές ελαφρώς θερμότερων νερών, που απογυμνώνουν τον πάγο αργά, επί πολλά χρόνια.
Ρωγμές στην παγοκρηπίδα
Το Ran απεικόνισε επίσης ρωγμές πλήρους πάχους στην παγοκρηπίδα, πολλές από τις οποίες έχουν διευρυνθεί και λειανθεί στη βάση τους από την τήξη.
Δορυφορικά δεδομένα δείχνουν ότι ορισμένες από αυτές τις ρωγμές παραμένουν ανοιχτές από τη δεκαετία του 1990, και οι παλαιότερες φέρουν βαθύτερα ίχνη τήξης.
Μέσα σε αυτά τα στενά «σχισίματα», το ταχύτερα κινούμενο νερό μεταφέρει περισσότερη θερμότητα, μετατρέποντας τις ρωγμές σε κρυφούς διαδρόμους απώλειας πάγου.
Επιπτώσεις στη στάθμη της θάλασσας
Επιστημονικά δεδομένα δείχνουν ότι η απώλεια πάγου από την Ανταρκτική έχει αυξήσει τη στάθμη της θάλασσας κατά περίπου 1,4 εκατοστά από το 1979.
Σύμφωνα με το earth.com, όταν οι πλωτές παγοκρηπίδες λεπταίνουν ή λιώνουν, παύουν να συγκρατούν τους παγετώνες της ενδοχώρας, επιταχύνοντας την άνοδο της στάθμης της θάλασσας.
Η εξαφάνιση του Ran
Κατά τη διάρκεια της τελευταίας του αποστολής, το Ran δεν εμφανίστηκε στο σημείο ανάσυρσης του. Όλες οι προσπάθειες επικοινωνίας απέτυχαν και δεν βρέθηκαν συντρίμμια ή σήμα του.
Ωστόσο, τα δεδομένα που συνέλεξε το Ran άλλαξαν ριζικά την κατανόηση της αλληλεπίδρασης ωκεανών και πάγων, ενώ προσέφερε ένα σπάνιο παράθυρο στον κρυμμένο μηχανισμό της τήξης στην Ανταρκτική.
Διαβάστε επίσης: Η Γη δεν θα έχει για πάντα 24 ώρες κάθε μέρα - Πότε θα φτάσουμε στις 25
Πηγή: cnn.gr