Αντί λύσεις στο Υδατικό η Υπουργός Γεωργίας λέει οτι «το πρόβλημα κρατά από την Αγία Ελένη»

Η Κύπρος βρίσκεται αντιμέτωπη με μια διαχρονική λειψυδρία, που η Υπουργός Γεωργίας, Αγροτικής Ανάπτυξης και Περιβάλλοντος Μαρία Παναγιώτου, περιέγραψε σε μεσηβρινή εκπομπή με τη χαρακτηριστική ατάκα: «Το πρόβλημα κρατά από την Αγία Ελένη μέχρι σήμερα». Μια φράση που, ενώ υπογραμμίζει την ιστορική διάσταση της κρίσης, για πολλούς πολίτες ακούγεται σαν δικαιολογία για την έλλειψη άμεσων λύσεων.
Η Κύπρος, όπως σημείωσε η Υπουργός, βρίσκεται δεκαετίες στις πρώτες θέσεις υδατικού στρες και το 2025 καταγράφηκε ως το όγδοο χειρότερο έτος από το 1901. Οι επιστημονικές προειδοποιήσεις από το 2006 για πιο παρατεταμένες περίοδοι ανομβρίας φαίνεται ότι δεν είχαν οδηγήσει σε ριζικές αλλαγές μέχρι σήμερα.
Το Υπουργείο Γεωργίας προχωρά το 2026 με προϋπολογισμό 514,5 εκατ. ευρώ, εκ των οποίων πάνω από 38% αφορά έργα νερού. Σε αυτά περιλαμβάνονται 35 έργα σε εξέλιξη ή νέα έργα, καθώς και σειρά μελετών για τη διακυβέρνηση των υδάτων και την αναθεώρηση της υδατικής πολιτικής. Η στρατηγική στροφή που ξεκίνησε το 2023 με τερματισμό της εφεδρικής χρήσης των φραγμάτων δίνει πλέον προτεραιότητα στις αφαλατώσεις, οι οποίες καλύπτουν το 70% των αναγκών της χώρας.
Η Υπουργός τόνισε ότι οι νέες αφαλατώσεις θα λειτουργούν με ανανεώσιμες πηγές ενέργειας και διερευνώνται τεχνολογίες όπως οι υποθαλάσσιες αφαλατώσεις, που μπορεί να μειώσουν το κόστος. Παράλληλα, βρίσκεται σε εξέλιξη αναθεώρηση της τιμολογιακής πολιτικής του νερού με κλιμακωτή χρέωση, ώστε η υπερκατανάλωση να τιμωρείται χωρίς όμως να επιβαρύνονται οι αγρότες που χρησιμοποιούν το νερό υπεύθυνα.
Ιδιαίτερη έμφαση δόθηκε στην αξιοποίηση ανακτημένου νερού, το οποίο χαρακτηρίστηκε «χρυσάφι» από την Υπουργό, με στόχο αύξηση της χρήσης του κατά 10% μέσα στο 2024 και περαιτέρω επέκταση το 2025.
Ένα ακόμη μεγάλο πρόγραμμα αφορά την αξιοποίηση εγκαταλελειμμένης γεωργικής γης ύψους 5,2 εκατ. ευρώ. Στόχος είναι η επιστροφή των νέων στην αγροτική παραγωγή, με αναφύτευση αμπελώνων και ξηρικών καλλιεργειών όπως ελιές, αμυγδαλιές και χαρουπιές, που δεν απαιτούν πολύ νερό. Οι ενισχύσεις κυμαίνονται από 500 έως και 1.400 ευρώ ανά δεκάριο, ανάλογα με είδος και υψόμετρο.
Στο μέτωπο των πυρκαγιών στην Ορεινή Λεμεσό, η Υπουργός τόνισε ότι έχουν καταβληθεί αποζημιώσεις ύψους 3 εκατ. ευρώ και έχει προγραμματιστεί σχέδιο επαναδραστηριοποίησης 12 εκατ. ευρώ, ενώ το Τμήμα Δασών διαθέτει πλέον τον μεγαλύτερο αριθμό προσωπικού και εξοπλισμού στην ιστορία του. Παράλληλα, επανεκκινεί το Δασικό Κολλέγιο, με τους πρώτους είκοσι φοιτητές να έχουν ήδη ξεκινήσει.
Σε ό,τι αφορά την κτηνοτροφία, η Υπουργός ανακοίνωσε στοχευμένη επιδότηση αιγοπροβατοτρόφων και επενδυτικό πρόγραμμα ύψους 67,5 εκατ. ευρώ, με το 50% να αφορά την αιγοπροβατοτροφία. Παράλληλα, παραχωρήθηκαν 26 κρατικά τεμάχια για νέες μονάδες παραγωγής, με στόχο να παραμείνει το χαλούμι κύριο εξαγωγικό προϊόν της Κύπρου και να διασφαλιστεί το ΠΟΠ.
Παρά τις εξαγγελίες και τα έργα, η καυστική παρατήρηση για την Αγία Ελένη δείχνει τη δυσκολία της κυβέρνησης να πείσει ότι αντιμετωπίζει έμπρακτα μια παρατεταμένη κρίση. Η Κύπρος διψάει εδώ και δεκαετίες – και οι πολίτες περιμένουν πλέον πράξεις, όχι αναφορές στην ιστορία.