«Αμμόχωστος: Αγώνας μέχρι Επιστροφής» του Δρ. Βασίλη Μαύρου

Η εκλογή του νέου ηγέτη των Τουρκοκυπρίων, Ερχιουρμάν, έχει προκαλέσει έντονη ανησυχία στους εκτοπισμένους Αμμοχωστιανούς και σε όλο τον κυπριακό λαό. Παρά τις αρχικές προσδοκίες ότι ίσως η νέα ηγεσία θα προσέγγιζε τις θέσεις της ελληνοκυπριακής πλευράς, οι δημόσιες δηλώσεις και η πολιτική του Ερχουμάν δείχνουν σαφή ευθυγράμμιση με την πολιτική της Άγκυρας και την προώθηση της θεωρίας των δύο κρατών. Αυτή η πορεία αποτελεί συνέχεια της αδιάλλακτης στάσης της τουρκοκυπριακής πλευράς, που εδώ και δεκαετίες υπονομεύει οποιαδήποτε προσπάθεια επανένωσης. Για τους Αμμοχωστιανούς, η εξέλιξη αυτή είναι μια υπενθύμιση ότι ο αγώνας για την επιστροφή της πόλης στους νόμιμους κατοίκους της παραμένει επείγων και αναγκαίος.
Η Αμμόχωστος πριν από την τουρκική εισβολή του 1974 ήταν μια ζωντανή, πολυπολιτισμική πόλη, με πλούσια εμπορική, κοινωνική και πολιτιστική ζωή. Οι γειτονιές της, οι πλατείες, οι αγορές και τα λιμάνια έσφυζαν από ζωή, και οι κάτοικοί της ζούσαν αρμονικά. Η βίαιη εκδίωξη των κατοίκων και η κατάληψη της πόλης άλλαξαν για πάντα την εικόνα αυτή. Η περιορισμένη περιοχή εντός των τειχών και τα 16,75% των δημοτικών ορίων που παραμένουν κλειστά με στρατιωτικά συρματοπλέγματα δεν μπορούν να θεωρηθούν αντιπροσωπευτικά της πόλης. Η Αμμόχωστος ανήκει ολόκληρη στους νόμιμους κατοίκους της, και τα ψηφίσματα του ΟΗΕ 550 και 789, καθώς και οι συμφωνίες κορυφής Κυπριανού – Ντεκτάς, καθορίζουν ότι η επιστροφή της αποτελεί προτεραιότητα και πρέπει να εφαρμοστεί χωρίς εκπτώσεις.
Η διεθνής κοινότητα, όμως, εξακολουθεί να δείχνει σιωπηρή ανοχή απέναντι στην κατοχή, ενώ η ανοικτή διακίνηση πολιτών μέσω των οδοφραγμάτων, αντί να δημιουργεί θετικές προοπτικές για λύση, έχει βοηθήσει στην ενίσχυση του ψευδοκράτους. Οι καθημερινές διευκολύνσεις έχουν δώσει στους Τουρκοκύπριους ψευδείς εντυπώσεις για δήθεν έμμεση αποδοχή του καθεστώτος, αποδυναμώνοντας τις προσπάθειες για ουσιαστική επανένωση.
Σε αυτό το πλαίσιο, ο Σύνδεσμος Αμμοχώστου Ηνωμένου Βασιλείου συνεχίζει τον αγώνα του, οργανωμένα και πολυδιάστατα. Η δράση του περιλαμβάνει την ενημέρωση της διεθνούς κοινότητας, την προώθηση ψηφισμάτων, τη συλλογή υπογραφών, τις πικετοφορίες, τις εκδηλώσεις στο Βρετανικό Κοινοβούλιο και τη διεθνή διπλωματία. Πριν από λίγα χρόνια, ο Σύνδεσμος συγκέντρωσε πάνω από 50.000 υπογραφές υπέρ της επιστροφής ολόκληρης της Αμμοχώστου στους νόμιμους κατοίκους της, οι οποίες στάλθηκαν σε όλα τα κέντρα διεθνών αποφάσεων: στη βρετανική κυβέρνηση, στην Ευρωπαϊκή Ένωση, στο Συμβούλιο Ασφαλείας του ΟΗΕ και στο Συμβούλιο της Ευρώπης. Η ενέργεια αυτή υπήρξε σημαντικό εργαλείο διεθνούς πίεσης, υπογραμμίζοντας ότι η Αμμόχωστος παραμένει υπό κατοχή και η επιστροφή της είναι διεθνώς αναγνωρισμένη υποχρέωση.
Από τις πιο μεγάλες επιτυχίες του Συνδέσμου ήταν η προώθηση ψηφίσματος στο Βρετανικό Κοινοβούλιο, που εγκρίθηκε μετά από εκτεταμένες συναντήσεις με βουλευτές, σκιώδεις υπουργούς, και αξιωματούχους του Foreign Office. Το ψήφισμα αυτό τόνιζε την ανάγκη επιστροφής της πόλης και υποστήριζε την εφαρμογή των ψηφισμάτων του ΟΗΕ, αναδεικνύοντας την Αμμόχωστο σε ζήτημα κορυφαίας πολιτικής σημασίας για τη βρετανική βουλή. Ακολούθησε η επιτυχία στο Συμβούλιο της Ευρώπης το 2023, που αναγνώρισε την παραβίαση ανθρωπίνων δικαιωμάτων στην Αμμόχωστο και επανέφερε το θέμα σε διεθνές επίπεδο, δίνοντας ώθηση στην προσπάθεια για διεθνή αναγνώριση των δικαιωμάτων των εκτοπισμένων.
Παράλληλα, ο Σύνδεσμος έχει ενισχύσει τη δημόσια παρουσία του με πικετοφορίες έξω από την Downing Street, το Βρετανικό Κοινοβούλιο και την Τουρκική Πρεσβεία. Οι δράσεις αυτές, σε συνδυασμό με τακτικές εκδηλώσεις εντός του Κοινοβουλίου, όπου συμμετέχουν βουλευτές, λόρδοι, διπλωμάτες και πρέσβεις, διατηρούν την Αμμόχωστο στο επίκεντρο της πολιτικής και διπλωματικής συζήτησης. Επιπλέον, οι κατ’ ιδίαν συναντήσεις με υπουργούς, σκιώδεις υπουργούς και ανώτερους αξιωματούχους του Foreign Office ενισχύουν την πολιτική πίεση και κρατούν ζωντανή την προσπάθεια για την εφαρμογή του διεθνούς δικαίου.
Η σημερινή δράση του Συνδέσμου στοχεύει σε πολλαπλά επίπεδα: να διατηρήσει την Αμμόχωστο στην πρώτη γραμμή της διεθνούς προσοχής, να ενισχύσει τη στήριξη από το Βρετανικό Κοινοβούλιο και την Ευρωπαϊκή Ένωση, να υποστηρίξει τα ψηφίσματα των Ηνωμένων Εθνών και να διασφαλίσει ότι οι Αμμοχωστιανοί θα επιστρέψουν στα σπίτια και τις περιουσίες του. Σήμερα, ο Σύνδεσμος αγωνίζεται για να γίνει αποδεκτό νέο ψήφισμα στο Βρετανικό Κοινοβούλιο, το οποίο θα επιβεβαιώνει τη θέση υπέρ της ολόκληρης επιστροφής της πόλης, ενισχύοντας τη διεθνή πίεση στην Τουρκία και στο ψευδοκράτος.
Όλες αυτές οι πρωτοβουλίες δείχνουν ότι, παρά τις δυσκολίες και την αδιάλλακτη στάση της Τουρκίας και της τουρκοκυπριακής ηγεσίας, ο αγώνας των Αμμοχωστιανών παραμένει ζωντανός, οργανωμένος και διεθνώς αναγνωρισμένος. Η επιστροφή της Αμμοχώστου δεν είναι απλώς ιστορικό ή πολιτικό αίτημα ούτε καν θέμα μνήμης. Η παράνομη κατοχή της πόλης είναι ζήτημα κατάφορης παραβίασης διεθνών ανθρωπίνων δικαιωμάτων και αποφάσεων του ΟΗΕ και καταπάτησης της ελευθερίας των εκτοπισμένων Αμμοχωστιανών, και της ίδιας της αξιοπρέπειας τους. Ο Σύνδεσμος Αμμοχώστου Ηνωμένου Βασιλείου συνεχίζει να δίνει μάχη σε κάθε μέτωπο — πολιτικό, διπλωματικό, κοινωνικό και διεθνές — ώστε η πόλη να επιστρέψει στους νόμιμους κατοίκους της και η δικαιοσύνη να αποκατασταθεί πλήρως.
- Ο Δρ. Βασίλης Μαύρου είναι Πρόεδρος του Συνδέσμου Αμμοχώστου ΗΒ.