Αλλαγή ώρας: Πώς επηρεάζει τον ύπνο, τη διάθεση και τον οργανισμό μας

Η ώρα άλλαξε – και μαζί της το βιολογικό μας ρολόι: Τι μπορούμε να κάνουμε
Η αλλαγή της ώρας σηματοδοτεί επίσημα την έναρξη της χειμερινής περιόδου, με πιο σύντομες μέρες και πιο σκοτεινά απογεύματα. Αν και πρόκειται μόνο για μία ώρα, ο οργανισμός μας αντιλαμβάνεται τη μεταβολή και χρειάζεται λίγο χρόνο για να προσαρμοστεί. Το βιολογικό μας ρολόι επηρεάζεται, και αυτό συχνά μεταφράζεται σε μικρές διακυμάνσεις στη διάθεση, στον ύπνο και στα επίπεδα ενέργειας.
Το σώμα λειτουργεί με βάση έναν εσωτερικό ρυθμό – το λεγόμενο circadian rhythm – που καθορίζει πότε νιώθουμε ξύπνιοι, πότε κουρασμένοι και πώς ρυθμίζονται οι ορμόνες μας μέσα στη μέρα. Όταν αλλάζει η ώρα, αυτός ο ρυθμός διαταράσσεται, έστω και προσωρινά, προκαλώντας ένα μικρό “jet lag” χωρίς να έχουμε ταξιδέψει πουθενά. Μπορεί να νιώθουμε πιο νωρίς υπνηλία, να δυσκολευόμαστε να συγκεντρωθούμε ή να έχουμε μια αίσθηση ελαφριάς κόπωσης, ακόμη κι αν έχουμε κοιμηθεί αρκετά.
Πέρα όμως από το σωματικό κομμάτι, η αλλαγή της ώρας επηρεάζει και την ψυχολογία μας. Με το φως να μειώνεται αισθητά τα απογεύματα, η διάθεση γίνεται συχνά πιο “βαριά”. Το λιγότερο φυσικό φως σημαίνει μικρότερη παραγωγή σεροτονίνης – της ορμόνης που συνδέεται με την καλή διάθεση – και αυξημένη μελατονίνη, που μας κάνει να νιώθουμε υπνηλία και μειωμένη ενέργεια. Δεν είναι τυχαίο ότι πολλοί άνθρωποι αυτή την περίοδο νιώθουν ένα μικρό “πέσιμο”, μια πιο εσωστρεφή διάθεση ή την ανάγκη να μείνουν περισσότερο μέσα στο σπίτι.
Για να διαχειριστούμε αυτή τη μετάβαση, βοηθά πολύ η σταθερότητα. Οι σταθερές ώρες ύπνου και γευμάτων επαναφέρουν τον οργανισμό σε ισορροπία, ενώ η έκθεση στο φυσικό φως, ειδικά τις πρωινές ώρες, “ξυπνά” τον εγκέφαλο και ανεβάζει τα επίπεδα ενέργειας. Ακόμη κι ένας δεκάλεπτος περίπατος στον ήλιο μπορεί να κάνει τη διαφορά. Η ήπια άσκηση, η σωστή ενυδάτωση και μια ισορροπημένη διατροφή πλούσια σε φρέσκα φρούτα, λαχανικά και καλά λιπαρά λειτουργούν σαν φυσική “τονωτική ένεση” για τη διάθεση.
Εξίσου σημαντικό είναι να είμαστε επιεικείς με τον εαυτό μας. Αν τις πρώτες μέρες νιώθουμε λίγο πιο κουρασμένοι ή πιο ευαίσθητοι συναισθηματικά, είναι απολύτως φυσιολογικό. Το σώμα μας απλώς προσαρμόζεται σε έναν νέο ρυθμό. Είναι μια καλή στιγμή να επιβραδύνουμε λίγο, να ακούσουμε τις ανάγκες μας και να δώσουμε στον εαυτό μας τον χώρο να επαναφορτιστεί.
Η αλλαγή της ώρας είναι τελικά μια μικρή υπενθύμιση να συντονιστούμε ξανά με τον εσωτερικό μας ρυθμό. Να αποδεχτούμε ότι το φθινόπωρο μάς καλεί σε πιο ήρεμους ρυθμούς, σε περισσότερο φως το πρωί και λιγότερη πίεση το βράδυ.