Αθώες πλατινένιες εισφορές

Του
Παναγιώτη Πενταλιώτη
Η ανακοίνωση της Ανεξάρτητης Αρχής Κατά της Διαφθοράς, την περασμένη εβδομάδα, για τις «φιλάνθρωπες» εισφορές πολιτογραφηθέντων στον ΔΗΣΥ και την υπόθεση του ακινήτου του γαμπρού του τέως Προέδρου, αποτελεί ένα τεστ νοημοσύνης προς τους πολίτες αυτού του κράτους. Είναι μέρος ενός διαγωνίσματος υποκρισίας, που αφήνει το ελεύθερο στη σκέψη κάθε πολίτη να γράψει κατά πόσο νομίζει ότι χρειάζεται η λέξη «Ανεξάρτητη» ή το «Κατά» σε αυτή την Αρχή.
Σύμφωνα με την Αρχή, δεν υπάρχει μαρτυρία που να συνδέει τις πολιτογραφήσεις ή τις εισφορές με αντάλλαγμα, ούτε στοιχεία που να δημιουργούν υπόνοια διάπραξης αδικημάτων. Διερωτάται κάποιος από πότε η διαπλοκή χρειάζεται μαρτυρία ή έγγραφα που να τη συνοδεύουν για να πραγματοποιηθεί η συναλλαγή; Τι περίμενε η Αρχή; Να υπήρχαν οικογενειακές διαφημίσεις; «Πάρε διαμέρισμα από τον γαμπρό και δώρο το διαβατήριο από την κόρη»;
Οι συναλλαγές αυτές είναι ένας αθόρυβος, μεθοδικός μηχανισμός διαπλοκής που δεν έχει γραπτές υποχρεώσεις. Είναι ο «λόος του αδρώπου». Δεν χρειάζεται να είσαι τέρας εξυπνάδας για να συνειδητοποιήσεις ότι υπήρχε ένα μοτίβο: ξένος «επενδυτής», ο οποίος έπαιρνε διαβατήριο που εξαρτιόταν από την κυβέρνηση, έδινε γενναιόδωρη εισφορά στο κόμμα που κυβερνούσε, μέσα σε ένα εύλογο χρονικό διάστημα, αφού έπαιρνε το διαβατήριο ή κάποιο χρονικό διάστημα πριν το πάρει.
Η Αρχή λέει ότι δεν βρέθηκε ρητή συμφωνία. Μα δεν χρειάζεται συμβόλαιο. Η σχέση υποχρέωσης και ηθικής δέσμευσης δημιουργείται σιωπηρά. Ο ΔΗΣΥ δεν πήρε μια δωρεά από τυχαίο πολίτη. Πήρε χρήματα από μια ομάδα ανθρώπων που περίμενε την κρίση της εκτελεστικής εξουσίας. Οποιαδήποτε άλλη ερμηνεία είναι προσβολή στη νοημοσύνη των πολιτών.
Η αγορά ακινήτου από την εταιρεία του γαμπρού του τέως Προέδρου αποκαλύπτει την πλήρη κυνικότητα του συστήματος: ο επενδυτής ζητά διαβατήριο, ο πωλητής είναι η οικογένεια του Προέδρου, που κρατά το «χρυσό διαβατήριο». Καμία άλλη εταιρεία δεν ασχολείται με κτηματικά; Κανένα άλλο δικηγορικό γραφείο δεν ασχολείται με υποθέσεις διαβατηρίων;
Από την άλλη, αυτή η συγκεκριμένη υπόθεση είχε τρία χρόνια καθυστέρησης στη διερεύνησή της από την Αρχή: αλλαγές λειτουργών, παραιτήσεις, πιθανά κωλύματα αντικειμενικότητας. Ο χρόνος εξαφανίζει ίχνη, «ξεπλένει» μνήμες και αφήνει την έρευνα να κινείται σε κενό αέρος.
Το πόρισμα απλώς επιβεβαιώνει ότι το νομικό πλαίσιο είναι καταφύγιο για την πολιτική ανηθικότητα. Η πολιτική ευθύνη δεν μετριέται με ποινικούς φακέλους, αλλά με διαφάνεια και ηθική λογοδοσία. Και δεν αμφισβήτησε κάποιος τη νομιμότητα· αμφισβητείται η διαφάνεια, και φαίνεται να υπήρχε μια σχέση εξάρτησης.
Η πραγματική διαφάνεια θα ήταν η Αρχή να διέκρινε τη σύγκρουση συμφερόντων, ακόμα κι αν δεν υπάρχει μάρτυρας. Η Αρχή μπορεί να έδωσε νομική αθώωση, αλλά η πολιτική καταδίκη είναι ξεκάθαρη.
Τα «χρυσά» διαβατήρια δεν ήταν ποτέ απλώς νομικό θέμα. Ήταν μια βουτιά στην καρδιά της πολιτικής διαφθοράς, όπου η εξουσία μετατρέπεται σε ιδιωτικό –ή, αν θέλετε, σε οικογενειακό– μπακάλικο πώλησης ιθαγενειών. Η εμπιστοσύνη του κοινού δεν κτίζεται με την παρουσία ποινικού φακέλου, αλλά με το να μην υποτιμάται η νοημοσύνη του.
Εκτός αν θέλουμε να πιστέψουμε ότι κάποιοι εκατομμυριούχοι που πήραν διαβατήριο είπαν να συνεισφέρουν ή να γίνουν μέλη στον Δημοκρατικό Συναγερμό επειδή ανήκουν στη μεγάλη παράταξη της Δεξιάς.