Έρευνα της Deloitte αποκαλύπτει τις τάσεις και προκλήσεις των γιορτινών αγορών

Η 40ή ετήσια έρευνα της Deloitte «Holiday Retail Survey», αναδεικνύει ότι οι καταναλωτές διαχειρίζονται την οικονομική αβεβαιότητα στρέφοντας την προσοχή τους σε προσφορές, ψηφιακή ευκολία και εμπειρίες. Η έρευνα είναι βασισμένη σε δεδομένα από χιλιάδες καταναλωτές και επιχειρήσεις σε παγκόσμιο επίπεδο, παρέχοντας πολύτιμες πληροφορίες για τις καταναλωτικές τάσεις και τις αλλαγές που επηρεάζουν τις αγοραστικές συνήθειες κατά την περίοδο των εορτών.
Τα ψώνια για την εορταστική περίοδο έχουν μετατοπιστεί από τα φυσικά καταστήματα σε ένα συνδυασμό καναλιών, ψηφιακής ανακάλυψης και εργαλείων που υποστηρίζονται από τεχνητή νοημοσύνη (ΑΙ). Ωστόσο, μια σταθερά παραμένει: οι γιορτές είναι η περίοδος κατά την οποία η καταναλωτική συμπεριφορά αντανακλά τόσο την πραγματικότητα της οικονομίας όσο και την επιθυμία για εορτασμό και δώρα.
Τα περιορισμένα πορτοφόλια οδηγούν σε μειωμένες δαπάνες
Σε ένα περιβάλλον οικονομικής αβεβαιότητας, πληθωρισμού και ανησυχιών για ύφεση, το 77% των καταναλωτών που έλαβαν μέρος στην έρευνα αναμένουν αυξημένες τιμές στα εορταστικά είδη, ενώ το 57% προβλέπει ύφεση στο επόμενο χρονικό διάστημα. Αυτό οδηγεί σε προγραμματισμένες περικοπές δαπανών κατά 10%, με τον μέσο προϋπολογισμό στα περίπου €1.380, μειώνοντας τις μη απαραίτητες δαπάνες, ειδικά μεταξύ των Gen Ζ και οι millennials, που σχεδιάζουν να ξοδέψουν 34% λιγότερο από πέρσι.
Οι καταναλωτές παραμένουν προσανατολισμένοι στην αξία, με τις προσφορές και εκπτώσεις να διαμορφώνουν το πότε και το πού θα ξοδέψουν. Ωστόσο, αναζητούν ποιότητα, εμπιστοσύνη και ουσιαστικές εμπειρίες από τις αγορές τους. Συγκεκριμένα 7 στους 10 δήλωσαν ότι αξιοποιούν περισσότερο τις προσφορές, αλλά και τα ψηφιακά εργαλεία, το AI και τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης για ευκολία και εξοικονόμηση, με τις γυναίκες (78%) να είναι πιο επιρρεπείς από τους άνδρες (58%).
Oι λιανοπωλητές λοιπόν που προσφέρουν επιμελημένες ιδέες δώρων, έτοιμες λίστες επιθυμιών και εργαλεία που απλοποιούν την εορταστική εμπειρία θα κερδίσουν έδαφος.
Η γενιά του AI στο ταξίδι αγορών
Οι νεότερες γενιές, κυρίως Gen Z, αναδιαμορφώνουν τον τρόπο αγορών. Όχι μόνο είναι πιο πιθανό να αναζητήσουν προσφορές (95%), αλλά εμπνέονται περισσότερο από influencers και μέσα κοινωνικής δικτύωσης (74%), καθώς και αναζητήσεις σε πλατφόρμες AI (43%) για έμπνευση και ανακάλυψη προϊόντων. Επίσης χρησιμοποιούν ψηφιακά εργαλεία για να βρουν τις καλύτερες τιμές, δεδομένου ότι αυτή την περίοδο, προγραμματίζουν να ξοδέψουν 34% λιγότερο από πέρυσι.
Το 26% των ερωτηθέντων εμπιστεύονται το ΑΙ όλο και περισσότερο και το 33% σχεδιάζει να το χρησιμοποιήσει στις αγορές του, ποσοστό διπλάσιο σε σχέση με το 2024. Οι νεότερες γενιές χρησιμοποιούν πλατφόρμες τεχνητής νοημοσύνης για να βρουν τις καλύτερες προσφορές, να συνοψίσουν κριτικές και να δημιουργήσουν λίστες αγορών.
Η υιοθέτηση τους δείχνει ότι οι προσδοκίες μετατοπίζονται προς εξατομίκευση και αποτελεσματικότητα, αναμένοντας άμεσες προτάσεις, προσαρμοσμένες σε προσωπικές προτιμήσεις και προϋπολογισμούς, ανεβάζοντας τον πήχη για τις ψηφιακές εμπειρίες.
Ψηφιακή εξέλιξη και ολοκληρωμένη εμπειρία καταναλωτή
Από την έρευνα φαίνεται ότι το 70% των καταναλωτών προτιμά να συνδυάζει online και φυσική εμπειρία, αναζητώντας ευκολία, ταχύτητα και προσωποποιημένες υπηρεσίες. Παρόλα αυτά, μόνο το 56% του εορταστικού προϋπολογισμού προβλέπεται σε ηλεκτρονικές αγορές. Οι καταναλωτές δεν ικανοποιούνται πλέον μόνο με την απλή αγορά προϊόντων. Αναζητούν ολοκληρωμένες εμπειρίες που περιλαμβάνουν εύκολη πλοήγηση, γρήγορη παράδοση και εξατομικευμένες προτάσεις βασισμένες στις προτιμήσεις τους.
Μέσα από την έρευνα διαφαίνεται επίσης ότι οι καταναλωτές αναζητούν αυθεντικότητα και εμπειρίες πέρα από ένα απλό προϊόν. Η προσωποποίηση, η ταχύτητα εξυπηρέτησης και η ευκολία επιστροφών είναι καθοριστικοί παράγοντες επιλογής. Η σχέση ποιότητας και τιμής διαδραματίζει επίσης καθοριστικό ρόλο στην επιλογή για αγορά αφού ο σύγχρονος καταναλωτής έχει άμεση πρόσβαση σε τιμές, ποιότητα αλλά και άμεσες κριτικές για την ποιότητα αλλά και τις τιμές ανταγωνιστικών προϊόντων αλλά και προμηθευτών.
Οι επιχειρήσεις που επενδύουν σε omnichannel στρατηγικές, στοχευμένες καμπάνιες, ενσωματώνοντας τεχνολογίες όπως εικονική πραγματικότητα, AI, chatbots, και έξυπνα συστήματα αποθεμάτων, αποκτούν ανταγωνιστικό πλεονέκτημα ενώ οι πλατφόρμες κοινωνικής δικτύωσης παίζουν καθοριστικό ρόλο στην προώθηση και την αλληλεπίδραση με το κοινό.
Βιωσιμότητα και κοινωνική υπευθυνότητα
Οι καταναλωτές του 2025 είναι επίσης πιο ενημερωμένοι και ευαισθητοποιημένοι σε θέματα βιωσιμότητας. Βάσει της έρευνας, το 65% επιλέγει προϊόντα και μάρκες που δεσμεύονται σε περιβαλλοντική προστασία και κοινωνική υπευθυνότητα. Η αυξανόμενη ζήτηση για οικολογικά προϊόντα, ανακυκλώσιμες συσκευασίες και δίκαιες πρακτικές παραγωγής, αναγκάζει τις επιχειρήσεις να επανεξετάσουν τις αλυσίδες εφοδιασμού τους και να υιοθετήσουν πρακτικές φιλικές προς το περιβάλλον, τον άνθρωπο αλλά και τους εργαζομένους τους .
Η κοινωνική υπευθυνότητα για τον καταναλωτή συμπεριλαμβάνει την υποστήριξη τοπικών κοινοτήτων και την προώθηση της πολυμορφίας και της ισότητας. Επομένως αναζητούν μάρκες με αξίες που ταυτίζονται με τις δικές τους, γεγονός που ενισχύει την εμπιστοσύνη και την αφοσίωση τους.
Η μελέτη Holiday Retail Survey αποτυπώνει την ταχύτητα με την οποία εξελίσσεται η καταναλωτική συμπεριφορά του κόσμου, με επίκεντρο την τεχνολογία, τη βιωσιμότητα και την εξατομίκευση. Οι επιχειρήσεις που προσαρμόζονται γρήγορα στις νέες απαιτήσεις και προτιμήσεις των καταναλωτών θα πρωταγωνιστήσουν και κατά την εορταστική περίοδο αλλά και μετά. Με την κατάλληλη προετοιμασία και ευελιξία, η περίοδος των εορτών μπορεί να αποτελέσει ευκαιρία ανάπτυξης και ενίσχυσης σχέσεων των επιχειρήσεων με τους πελάτες και πρέπει να αξιοποιηθεί στο έπακρο αφού σε ορισμένες περιπτώσεις είναι και θέμα επιβίωσης σε ένα απαιτητικό καταναλωτικό περιβάλλον με εύκολη πρόσβαση στην πληροφόρηση και με τις καταναλωτικές συνήθειες να αλλάζουν με εξαιρετικά γρήγορους ρυθμούς.