Έντονη συζήτηση για το αφορολόγητο: Ποιοι ωφελούνται και ποιοι χάνουν με τις προτεινόμενες αλλαγές

Κάθε 1.000 ευρώ που αυξάνεται το αφορολόγητο εισόδημα χάνονται 30 εκατομμύρια ευρώ από τα φορολογικά έσοδα, δήλωσε ο Έφορος Φορολογίας Σωτήρης Μαρκίδης κατά τη συζήτηση τη Δευτέρα στην Επιτροπή Οικονομικών της δέσμης νομοσχεδίων για την φορολογική μεταρρύθμιση.
Κατά τη συζήτηση, του νομοσχεδίου για την Φορολογία του Εισοδήματος, υπέρ της αλλαγής των φορολογικών κλιμάκων τάχθηκε η ΠΑΣΥΔΥ, ενώ η ΠΕΟ ανέφερε ότι δεν είναι «επαρκές» η αύξηση του ύψους του αφορολόγητου εισοδήματος και ενδεχομένως να καταθέσει κοινή πρόταση με την ΠΑΣΥΔΥ.
Συγκεκριμένα, εκπρόσωπος της ΠΑΣΥΔΥ τάχθηκε υπέρ της αλλαγής των φορολογικών κλιμάκων λέγοντας ότι από τον Μάρτιο 2022 που οι κρατικές συνδικαλιστικές οργανώσεις υπέβαλαν υπόμνημα στον προηγούμενο Υπουργό Οικονομικών για αναπροσαρμογή των κλιμάκων στις 24.000, 34.000 και 44.000 ευρώ.
Ζητήσαμε την αναπροσαρμογή των φορολογικών κλιμάκων στην διαχρονική βάση του τι λαμβάνεται πάντοτε υπόψη, δηλαδή ο πληθωρισμός που μεσολαβεί από μια φορολογική μεταρρύθμιση μέχρι την επόμενη, πρόσθεσε.
Επίσης, αναφέρθηκε σε «ετεροβαρή μεταχείριση των φυσικών προσώπων σε σχέση με τις εταιρείες», λέγοντας ότι «αν φυσικό πρόσωπο έχει εισόδημα 28.000 ευρώ θα έχει φορολογικό όφελος μόνο 200 ευρώ, ενώ αν το ίδιο φυσικό πρόσωπο συστήσει εταιρεία με ίδιο φορολογικό εισόδημα θα έχει φορολογικό όφελος 2.275 ευρώ».
Εκπρόσωπος της ΠΕΟ ανέφερε ότι συμφωνεί με την αύξηση του αφορολόγητου αλλά δεν θεωρεί ότι είναι «επαρκές» καθώς η τελευταία φορά που έγινε αναπροσαρμογή του αφορολόγητου ήταν το 2008.
Ανέφερε ότι θα καταθέσει πρόταση για αύξηση του αφορολόγητου πέραν της αύξησης που προβλέπεται και πρόσθεσε πως θα πρέπει να υπάρχει συχνή αναθεώρηση τόσο του αφορολόγητου όσο και των φορολογικών κλιμάκων.
«Από το 2008 μέχρι το 2025 επειδή δεν αυξήθηκε το αφορολόγητο και δεν έγινε αναπροσαρμογή των κλιμάκων κάθε φορά που έχουμε αυξήσεις των τιμών έχουμε και αύξηση της φορολογίας», πρόσθεσε.
Είπε τέλος ότι ΠΕΟ και ΠΑΣΥΔΥ «ίσως τις επόμενες ημέρες καταθέσουν κοινή πρόταση για το αφορολόγητο και τις φορολογικές κλίμακες».
Σε παρέμβαση του, ο Έφορος Φορολογίας Σωτήρης Μαρκίδης είπε ότι για κάθε 1.000 ευρώ που αυξάνεται το αφορολόγητο χάνονται 30 εκ. ευρώ από τα δημόσια έσοδα.
Απευθυνόμενος στους βουλευτές, ο κ. Μαρκίδης είπε ότι «αν αποφασίσετε για οποιονδήποτε λόγο να κάνετε προτάσεις που θα χάνονται χρήματα από τα δημόσια έσοδα, το αφορολόγητο είναι το πιο αστόχευτο».
Πρόσθεσε ότι με αύξηση 1.000 ευρώ του αφορολόγητου «ο Έφορος Φορολογίας θα γλυτώσει 350 ευρώ που δεν τα έχει ανάγκη».
“Αν αποφασίσετε για οποιονδήποτε λόγο να χαθούν λεφτά είναι καλύτερα να χάνονται στοχευμένα» και να βοηθιέται ο κόσμος που τα έχει ανάγκη, πρόσθεσε.
Απαντώντας σε ερώτηση βουλευτών πως μπορεί να γίνει αυτό, ο κ. Μαρκίδης είπε ότι αυτό μπορεί να γίνει με το να αυξηθεί ο φορολογικός συντελεστής 20% παρά να δώσεις υψηλότερο αφορολόγητο με το οποίο θα επωφεληθούν οι υψηλόμισθοι.
Ο βουλευτής της ΕΔΕΚ Μαρίνος Σιζόπουλος τάχθηκε υπέρ της τοποθέτησης του κ. Μαρκίδη, προσθέτοντας, ωστόσο, και την παράμετρο ότι «όσο μειώνεις την φορολογία, μειώνεις το μαύρο χρήμα, μειώνεις την παραοικοονομία και μπαίνουν περισσότερα λεφτά στην πραγματική οικονομία και το κράτος έχει διπλάσια έσοδα».
Ο βουλευτής του ΑΚΕΛ Άριστος Δαμιανού, αφού διερωτήθηκε κατά πόσον «κάποιος που δεσμευόταν προεκλογικά για συγκεκριμένο αφορολόγητο το είχε μετρήσει» είπε ότι το ΑΚΕΛ μελετάει το ενδεχόμενο και σε σχέση με το ύψος του αφορολόγητου αλλά και της δημιουργίας νέας φορολογικής κλίμακας σε σχέση με το φορολογητέο εισόδημα.
Η βουλευτής του ΔΗΣΥ Σάβια Ορφανίδου έθεσε το ερώτημα κατά πόσον με βάση το υφιστάμενο νομοσχέδιο ποιος γονιός θα επωφελείται της έκπτωσης που θα δίδονται για τα παιδιά σε ένα άτομο που έχει 2-3 παιδιά με τον ένα γάμο του και παντρεύτηκε εκ νέου και έκανε άλλα 2 παιδιά (κοινή κηδεμονία), ο Έφορος Φορολογίας είπε ότι όπως είναι η φορολογία ερμηνεύεται υπέρ του φορολογούμενου, προσθέτοντας ότι από την στιγμή που έχει και τα πέντε παιδιά θα λαμβάνει έκπτωση και για τα πέντε παιδιά έστω και αν έχει ή δεν έχει την κηδεμονία.
Την έκπτωση θα λαμβάνουν και ο πατέρας και η μητέρα, πρόσθεσε.
Ο βουλευτής της ΔΗΠΑ Αλέκος Τρυφωνίδης είπε ότι η ΔΗΠΑ θα υποβάλει συγκεκριμένες εισηγήσεις τόσο για το αφορολόγητο όσο και για πολύτεκνους και για αγορά κατοικίας.
Ο Πρόεδρος του Κινήματος Οικολόγων Σταύρος Παπαδούρης έθεσε το ερώτημα αν είναι ικανοποιητικά τα 750 ευρώ για κάποιον σε σχέση με το κόστος διαβίωσης του και αν όχι ποιο είναι το ικανοποιητικό ποσό, χωρίς, ωστόσο, να λάβει απάντηση από το κρατικούς αξιωματούχους. Η Πρόεδρος της Επιτροπής ζήτησε να απαντηθεί η ερώτηση από το ΥΠΟΙΚ στην επόμενη συνεδρία.
Αύξηση από 12,5% στο 15% του εταιρικού φορολογικού συντελεστή
Κατά της αύξησης του εταιρικού φορολογικού συντελεστή στο 15%, από 12,5% που είναι σήμερα, τάχθηκαν Παγκύπριος Δικηγορικός Σύλλογος, ΣΕΛΚ και Κυπριακός Σύνδεσμος Διεθνών Επιχειρήσεων.
Συγκεκριμένα, η εκπρόσωπος του Παγκύπριου Δικηγορικού Συλλόγου τάχθηκε εναντίον στην αύξηση στο 15% του εταιρικού φορολογικού συντελεστή δεν δικαιολογείται σε καμία περίπτωση από την έκθεση αντικτύπου.
Ανέφερε ότι ο κύριος σκοπός της φορολογικής μεταρρύθμισης που μας λέει ότι συμβάλει στην ενίσχυση της ανταγωνιστικότητας (προοίμιο νομοσχεδίου), δεν βλέπουμε με κανένα τρόπο πως ενισχύεται η ανταγωνιστικότητα γιατί δεν φτάνει που έχει συμπεριληφθεί το 15% του φορολογικού συντελεστή που θεωρούμε ότι ως κράτος παροχής υπηρεσιών, αυξάνουμε τον φορολογικό συντελεστή χωρίς να είναι ούτε νομική υποχρέωση, ούτε ευρωπαϊκή υποχρέωση».
«Η ανταγωνιστικότητα με κανένα τρόπο δεν έχει ενισχυθεί αφού δεν έχουν προστεθεί κίνητρα με βάση την φορολογική μεταρρύθμιση για να υπάρχει κάποια στόχευση πως ενισχύεται η ανταγωνιστικότητα», πρόσθεσε.
Είπε ακόμη ότι ο Σύλλογος κατέθεσε κάποιες εισηγήσεις σε περίπτωση αύξησης του φορολογικού συντελεστή για να μειώσουν τον αντίκτυπο και πρόσθεσε ότι ο Δικηγορικός Σύλλογος αναμένει «περαιτέρω μέτρα για ενίσχυση της ανταγωνιστικότητας της Κύπρου».
Ο εκπρόσωπος του ΣΕΛΚ είπε ότι ο εταιρικός συντελεστής αποτελεί τη μισή φορολογική μεταρρύθμιση και πρόσθεσε ότι εντός Ευρώπης η φορολογική βάση εξομοιώνεται κάθε χρόνο από οδηγίες της ΕΕ.
Ανέφερε ότι σε μελέτη του Πανεπιστημίου Κύπρου αναφέρεται ότι από τις 250.000 εγγεγραμμένες εταιρείες στην Κύπρο οι 31.000 υποβάλαν φορολογική δήλωση για φορολογητέο κέρδος, ενώ οι υπόλοιπες είχαν ζημιές.
Τα μισά φορολογικά έσοδα από φόρους που προκύπτουν, σύμφωνα με την μελέτη, «προέρχεται από 280 εταιρείες και το 30% του φόρου προέρχεται από 30 εταιρείες», οι οποίες ελάχιστες είναι κυπριακών συμφερόντων, πρόσθεσε.
Αυτό καταδεικνύει, συνέχισε, ότι «η Κύπρος είναι από ξένα λεφτά που ζει» και η κοινωνική πολιτική εξαρτάται από τον φόρο που πληρώνουν αυτές οι εταιρείες.
Ανέφερε ότι η μελέτη του Πανεπιστημίου αναφέρει σε έσοδα 240 εκ. ευρώ από την αύξηση του φορολογικού συντελεστή και διερωτήθηκε κατά πόσον επιβάλλεται σήμερα να έχουμε αυτά τα έσοδα και γιατί να μην επιβληθεί στα επόμενα δύο με τρία χρόνια αφού υπάρχει σήμερα πλεόνασμα.
Ο εκπρόσωπος του ΣΕΛΚ εξέφρασε την ανάγκη να δοθούν αντισταθμιστικά μέτρα σε περίπτωση που αυξηθεί ο εταιρικός φορολογικός συντελεστής στο 15%.
Ο εκπρόσωπος του Κυπριακού Συνδέσμου Διεθνών Επιχειρήσεων, επικαλέστηκε μελέτη του ΟΟΣΑ για φορολογική μεταρρύθμιση, λέγοντας ότι αναφέρει ότι οι εταιρικοί φόροι θεωρούνται οι πιο επιβλαβείς για την ανάπτυξη και αρνητική επίδραση στο ΑΕΠ.
Είπε ακόμη ότι η μελέτη αναφέρει ότι το συγκεκριμένο πρόβλημα γίνεται ακόμη πιο επιβλαβές σε μια οικονομία όπως της Κύπρου που είναι μια μικρή ανοικτή οικονομία και πρόσθεσε ότι εισπράττονται τα 2 δις. ευρώ από εταιρικούς φόρους, συν 400 εκ. ευρώ από την άμυνα και «θα πρέπει να σκεφθούμε αν θα υπάρξει αρνητική επίδραση στο ΑΕΠ».
Αναφερόμενος σε μελέτη του Πανεπιστημίου Κύπρου, ο εκπρόσωπος του Κυπριακού Συνδέσμου Διεθνών Επιχειρήσεων είπε ότι με την αύξηση του φορολογικού συντελεστή η ανταγωνιστικότητα της Κύπρου υποχωρεί στην 5η θέση, προσθέτοντας ότι στη μελέτη απουσίαζαν χώρες όπως μεταξύ άλλων η Μάλτα και τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα.
«Όταν βάλουμε αυτά στην εξίσωση, η Κύπρος πέφτει στην 10η θέση», ανέφερε και διερωτήθηκε κατά πόσον ένας επενδυτής θα ενδιαφέρεται να επενδύσει πλέον στην Κύπρο.
Ανέφερε επίσης ότι τα 300 με 400 εκ. ευρώ που ψάχνουμε να βρούμε θα μπορούσαμε να τα βρούμε από την αύξηση του φόρου επί του κεφαλαίου (ακίνητης ιδιοκτησίας) που θα είχε έσοδα 50 εκ. ευρώ και πρόσθεσε ότι «σωστά το προτείνει αυτό το Πανεπιστήμιο μέσω της μελέτης του» (για φορολόγηση ακίνητης ιδιοκτησίας πάνω από 3 εκ. ευρώ) αλλά δεν έχει μπει στην φορολογική μεταρρύθμιση.
Εισηγήθηκε επίσης μεταξύ άλλων να έχουμε επιπλέον έσοδα μέσω του ΦΠΑ από τα είδη πολυτελείας.
Απαντώντας σε σχέση με το ότι δεν λήφθηκαν υπόψη η Μάλτα και άλλες ανταγωνιστικές χώρες, εκπρόσωπος του Πανεπιστημίου Κύπρου είπε ότι υπάρχει ανάλογος δείκτης που έχει μέσα την Μάλτα και φαίνεται ότι μετά τις μεταρρυθμίσεις η Κύπρος θα είναι αρκετά κοντά στην Μάλτα σε ό,τι αφορά την ανταγωνιστικότητα.
Ανέφερε επίσης ότι η αρνητική επίδραση στο κυπριακό ΑΕΠ «θα είναι πάρα πολύ μικρή και της τάξης του 0,005%».
Ταμείο Προνοίας
Μιλώντας ο Πρόεδρος των ταμείων προνοίας της ΠΕΟ Νίκος Γρηγορίου, εκπροσωπώντας και τα ταμεία προνοίας ΣΕΚ, ΔΕΟΚ, Οικοδόμων και Ξενοδοχοϋπαλλήλων, είπε ότι μαζί τους έχουν προστεθεί και τα ταμεία της ΑΗΚ, της Cyta, της Αρχής Λιμένων του ΧΑΚ,των Δικηγόρων, των συντακτών, των γιατρών και των οδοντιάτρων.
Πρόσθεσε ότι με την προτεινόμενη ρύθμιση στο φορολογικό καθεστώς των εγκεκριμένων ταμείων, από το 2026 θα φορολογούνται τα εισοδήματα των ταμείων προνοίας και συντάξεως από εκμετάλλευση ιδιοκτησίας και επιχειρηματικής δραστηριότητας και «από το 2031 και μετά θα φορολογούνται και τα κέρδη από εξαργύρωση μεριδίων ή μετοχών».
«Αυτό σημαίνει ότι τα ταμεία θα έχουν μικρότερες αποδόσεις και οι εργαζόμενοι θα πάρουν μικρότερο εφάπαξ και χαμηλότερες συντάξεις», πρόσθεσε.
Ο κ. Γρηγορίου διερωτήθηκε «που εξυπηρετείται ο στόχος της ενίσχυσης του Δεύτερου Συνταξιοδοτικού Πυλώνα με μια φορολογική μεταρρύθμιση που τον αποδυναμώνει», προσθέτοντας ότι «είμαστε μπροστά στο να φορολογούμε την αποταμίευση».
Εκπρόσωπος του ταμείου συντάξεως των δικηγόρων είπε ότι σημαντικό σημείο είναι ότι ασχέτως αν οποιοδήποτε ταμείο συντάξεως συνδέεται «με μια επιχείρηση που θα έρθει να καλύψει το έλλειμμα στην δική μας περίπτωση δεν υπάρχει επιχείρηση και το κόστος μετακυλάτε στον εργαζόμενο».
Ο Έφορος Φορολογίας είπε ότι ο Έφορος Ταμείων Προνοίας είπε ότι τα ταμεία απαλλάσσονται από την καταβολή φόρου για την άμυνα και διερωτήθηκε αν νομιμοποιούνται τα ταμεία προνοίας να κάνουν κανονικές επιχειρηματικές δραστηριότητες (ανέγερση κατοικιών, υπεραγορές, φούρνους).