Ένα δίκαιο και ένα λάθος για τον Νικόλα

Τα μαθηματικά του ΑΔΜΗΕ βγήκαν πολύ λάθος για το Κόρινθος – Κως
Εξακολουθεί να συζητείται στην κοινή γνώμη «τι έπαθε ξαφνικά ο Νικόλας Παπαδόπουλος και φωνάζει στην Κυβέρνηση για την ηλεκτρική διασύνδεση;».
Από αυτή την στήλη γράψαμε επανειλημμένα πως παρατηρείται ένας εφησυχασμός και μια νωθρότητα και στην Κύπρο και στην Ελλάδα για τον Great Sea Interconnector και αυτό είναι επικίνδυνο για τα συμφέροντα των δύο χωρών και των καταναλωτών ρεύματος. Διότι υπάρχει ένα μεγάλο ποσό, περίπου 300 εκατ., που δαπανήθηκε από τον ΑΔΜΗΕ και κάποιος θα το πληρώσει και υπάρχουν και συμβόλαια που ενόσω καθυστερούν ή έαν ακυρωθούν θα επιφέρουν υποχρέωση αποζημίωσης των εργολάβων από τους φορολογούμενους.
Συνεπώς, έχει δίκαιο ο πρόεδρος του ΔΗΚΟ να ανησυχεί και να κρατά το θέμα στην επικαιρότητα. Και να ασκεί και κριτική στις κυβερνήσεις. Πρέπει ναι, να ξεκαθαρίσουν τη θέση τους. Και να πάρουν αποφάσεις.
Αυτό με το οποίο διαφωνεί η στήλη με τον κ. Παπαδόπουλο είναι στη θέση του ότι δεν χρειάζεται επικαιροποίηση τεχνο-οικονομικών δεδομένων. Αφού υπάρχει που υπάρχει καθυστέρηση, αφού είναι διάχυτη η έλλειψη εμπιστοσύνης μεταξύ των παικτών και η αμφισβήτηση προηγούμενων μελετών, μια επικαιροποίηση, νοουμένου ότι θα γίνει αξιόπιστα και με μεγάλη ταχύτητα, προφανώς θα βοηθούσε. Αλλά πέρασε πάνω από ένας μήνας από την απόφαση για επικαιροποίηση και τίποτα δεν έγινε. Πόσος χρόνος ακόμα θα χρειαστεί για να βάλουν μπρος;
Υπάρχει και ένας άλλος παράγοντας που ενισχύει όλους όσοι αμφιβάλλουν πως το κόστος του έργου, αν ξεπεραστεί το γεωπολιτικό ζήτημα, θα μείνει στα 1.9 δισ.
Την Τρίτη ο ΑΔΜΗΕ, ο φορέας υλοποίησης του καλωδίου Κύπρος – Κρήτη, προκήρυξε νέο διαγωνισμό για την ηλεκτρική διασύνδεση Κόρινθος – Κως, μήκους 1,300 χιλιομέτρων, με προϋπολογισμό 1.35 δισ. μόνο για κατασκευή και πόντιση καλωδίου και 2 δισ. αν συνυπολογιστούν και οι σταθμοί μετατροπής βάσης.
Το σημαντικό όμως για εμάς είναι πως περίπου ένα χρόνο νωρίτερα, μέσα στο 2024, ο ΑΔΜΗΕ είχε προκηρύξει τον ίδιο διαγωνισμό, για την ίδια απόσταση, με προϋπολογισμό 650 εκατ. ευρώ και δεν βρήκε εργολάβο να του κατακυρώσει την προσφορά. Και ένα χρόνο μετά, ξαναβγάζει τον διαγωνισμό με διπλάσιο προϋπολογιζόμενο κόστος! 1.35 δισ., χωρίς να υπολογίζουμε τους σταθμούς μετατροπής τάσης.
Τα πιο πάνω είναι γεγονότα, δεν είναι απόψεις. Όμως, τι σημαίνει η αστοχία του ΑΔΜΗΕ να προκηρύξει το 2024 έναν διαγωνισμό ικανό να προσελκύσει εργολάβους μέχρι τέλους; Προφανώς σημαίνει κακοί υπολογισμοί. Αλλά μπορεί να σημαίνει επίσης πως η απώλεια ενός χρόνου για την κατακύρωση του διαγωνισμού οδήγησε σε αύξηση του κόστους.
Ό,τι κι αν σημαίνει, αυτό που πρέπει να κρατήσουμε είναι πως για τόσο μεγάλα έργα έχει δίκαιο να λέει ο Επίτροπος Γιόργκενσεν πως είναι σύνηθες φαινόμενο το τελικό κόστος να είναι μεγαλύτερο από αυτό που προϋπολογίστηκε αρχικά. Έχει όμως σημασία πόσο μεγαλύτερο μπορεί να είναι το τελικό κόστος για τον GSI. Εμπιστοσύνη στους υπολογισμούς που έκανε το 2022-23 η EuroAsia Interconnector δεν πρέπει να έχουμε απόλυτη, νοουμένου πως αρχικά υπολόγιζε 1.2 ή 1.4 δισ. και πήγαμε 1.9 δισ. Δεν μπορούμε να αποκλείσουμε να έχει κάνει λάθος και με αυτό το ποσό.
Εμπιστοσύνη όπως ήρθαν τα πράγματα δεν μπορούμε να έχουμε ούτε στον ΑΔΜΗΕ. Πέραν των όσων άλλων είπε και έκανε στις επαφές του με τη ΡΑΕΚ και το αρμόδιο υπουργείο, προκαλώντας τη μήνυ τους σε κάποιες φάσεις, έχουμε στο χέρι το γεγονός ότι το 2024 υπολόγιζε να κάνει το Κόρινθος – Κως με 650 εκατ. και τώρα ο ίδιος τα υπολογίζει σε 1.3 δισ.
Συνεπώς, κ. Παπαδόπουλε, μια επικαιροποίηση λογαριασμών δεν θα έβλαπτε. Φτάνει να γίνει αμέσως. Όχι να χρησιμοποιηθεί προσχηματικά από τις κυβερνήσεις για να φάμε άλλα ένα – δύο χρόνια και να βρεθούμε αργότερα να χρωστάμε τα μαλλιά της κεφαλής μας.
Και ναι, στην περίπτωση του GSI υπάρχει μεγάλη διαφορά σε σχέση με το Κόρινθος – Κως. Διότι στην περίπτωσή μας (μικρότερη απόσταση κατά 300 χλμ περίπου αλλά πολύ πιο δύσκολο τεχνικά έργο) έχουμε ήδη συμβόλαιο 1.4 δισ. για το καλώδιο με τη Nexans. Ναι, αλλά ξέρει κανείς να μας πει (δεν ξέρει κανένας στην Κύπρο ακριβώς) τι προβλέπει το συμβόλαιο αν η Nexans επικαλεστεί αύξηση κόστους στις πρώτες ύλες;
Ξέρει κανένας να μας πει τι θα συμβεί με τις αποζημιώσεις στη Nexans για την καθυστέρηση που ήδη υπήρξε και την καθυστέρηση που θα προκληθεί αναμένοντας να γίνει κάποτε η επικαιροποίηση; Κανένας. Και αυτό είναι πολύ επικίνδυνο. Ακόμα και ο αμερικανικός οίκος Curtis που μελέτησε το θέμα για λογαριασμό της ΚΔ μάς είπε «δεν ξέρουμε τι ακριβώς δεσμεύτηκε ο ΑΔΜΗΕ έναντι της Nexans και αμφιβάλλουμε αν μας έδωσαν το τελικό και επίσημο συμβόλαιο, όπως ζητήσαμε». Αυτό κι αν είναι επικίνδυνο.
Χρόνια Πολλα με υγεία.