Ένας αλλιώτικος κόσμος που προσκυνούμε στην αλλαγή χρονιάς

Στα μικρά ξύλινα κιβώτια των αγνοουμένων της Κύπρου, βρίσκονται συνήθως υπολείμματα οστών, κυρίως νέων 18-20 χρονών, συχνά με τα χέρια δεμένα πισθάγκωνα και σημάδια της εν ψυχρώ εκτέλεσής τους. Ο πόνος είναι αβάστακτος για τους γονείς, αδέλφια, παιδιά, συντρόφους, που βιώνουν την απουσία των αγαπημένων τους με βασανιστικά ερωτήματα. Πλείστοι γονείς έφυγαν νωρίς, με κλονισμένη την ψυχοσωματική τους υγεία, ενώ άλλοι στενοί συγγενείς κλείστηκαν στον εαυτό τους ή αποτραβήχτηκαν στο περιθώριο της κοινωνίας.
Σε τέτοια κηδεία αποχαιρετήσαμε τον Σωτήρη, τον λεβεντονιό από την Κυθρέα, που σκόπευε να παντρευτεί την αγαπημένη του από το Βουνό Κερύνειας, κι αν ο πατέρας της εναντιωνόταν, ήταν αποφασισμένος να την κλέψει… Έτσι αποχαιρετήσαμε τον γενναίο Μιχάλη, που γεννήθηκε στο Πρόδρομο και έπεσε πολεμώντας στο Κυπαρισσόβουνο στον Πενταδάκτυλο. Δεκαετίες αργότερα, στα οστά του βρέθηκε άθικτη η «μισή καρδιά» που είχε κρεμασμένη με καδένα στον λαιμό του, ενώ η άλλη μισή έμεινε στην Αθήνα, στην αγαπημένη του Άννα.
Παρούσα στις κηδείες αγνοουμένων η Αθηνά, που έθαψε τον αγνοούμενο αδελφό της Γιώργο. Στην εκκλησία των Αγίων Πάντων στην Έγκωμη, στον Άγιο Παντελεήμονα Μακεδονίτισσας, στον Άγιο Ελευθέριο Λατσιά, στον Απόστολο Αντρέα στη Λεμεσό, στην εκκλησία Αποστόλων Πέτρου και Παύλου στην Πάφο. Η Αθηνά βιώνει κάθε κηδεία σε απόλυτη σιωπή ως την στιγμή που τα οστά τίθενται στον ανοιχτό τάφο. Εκεί στο τέλος με το «Δι’ ευχών των αγίων Πατέρων…», πλησιάζει τον τάφο και ψελλίζει: «Χαιρετίσματα στον Γιώργο μου»…
Στη μικρή εκκλησία του χωριού της Αγίας Βαρβάρας, έγινε ταυτοχρόνως η κηδεία δύο νέων που αγνοούνταν από το 1974. Λίγο πριν την κηδεία, μια ευωδία πλημμύρισε τον χώρο καθώς μια μαυροντυμένη γυναίκα, κρατώντας δύο δέσμες από πλατύφυλλο βασιλικό μπήκε στην εκκλησία, εναπόθεσε στο κάθε κιβώτιο από μια δέσμη και απομακρύνθηκε.
Για την κηδεία του Κυριάκου στη Λεμεσό τα αδέλφια «διχάστηκαν». Οι αδελφές περίμεναν τον αγνοούμενο αδελφό τους, λαβωμένες από ασθένειες, εξαιτίας της αγωνίας και αναπάντητων ερωτημάτων. Κάποια αδέλφια δεν ήθελαν να προσκαλέσουν επίσημους στην κηδεία, ενώ άλλα το θεωρούσαν ένδειξη τιμής προς τον ήρωα αδελφό τους. Τελικά το ξεκαθάρισαν: «Είπαμε να μην καλέσουμε κανένα επίσημο και αυτό σημαίνει κανένα!». Έτσι έγινε η κηδεία.
Ένας αλλιώτικος κόσμος γύρω μας βιώνει τα πάθη του χωρίς πομπώδεις συμπεριφορές. Έτσι κ η Σοφία από τη Βασίλεια Κερύνειας, βιώνει τις γιορτές χωρίς υπερβολές με γιορτινά πάρτι αλλά με σεμνότητα στο προσφυγικό σπίτι στην Ανθούπολη, αφού ανάψει το καντήλι τού για δεκαετίες αγνοούμενου αδελφού της, στον Τύμβο Μακεδονίτισσας. Εκεί στον Τύμβο όπου εναποθέσαμε τελευταίως τον Όθωνα από Λεμεσό, ο οποίος υπηρετούσε στην Κερύνεια. Κι επιβεβαιώθηκε ο σπαρακτικός στίχος του ποιητάρη γονιού από τη Μεσαορία για τον αγνοούμενο γιο του, που χάθηκε κι εκείνος στην Κερύνεια:
«Στην Τζερύνεια μας έχω τζι εγιώ να ‘ρίσω
Τζιαι που τα βάθη της καρκιάς εννά της τραουδήσω
… το χώμα της επότισεν με γαίμαν ένας γιος μου
Να πάω εις το τάφον του, χάρην Θεέ μου, δώσ’ μου»
Αυτό τον αλλιώτικο κόσμο προσκυνούμε και στην αλλαγή της χρονιάς.
Υ.Γ. Η πρώτη εκδοχή του κειμένου δημοσιεύτηκε στο τέλος του 2017.
*Ευρωβουλευτής ΔΗΚΟ (S&D)