Άναψε φωτιές η Τριμερής: Τι φοβάται ο Ερντογάν και η επίθεση στο Ισραήλ

Σφοδρότατη επίθεση στον πρωθυπουργό του Ισραήλ Μπενιαμίν Νετανιάχου εξαπέλυσε η τουρκική προεδρία, στον απόηχο της τριμερούς συνόδου Ελλάδας–Κύπρου–Ισραήλ στην Ιερουσαλήμ, με την Άγκυρα να ανεβάζει επικίνδυνα τους τόνους και να κατηγορεί ανοιχτά το Τελ Αβίβ για «γενοκτονία» και «αποσταθεροποίηση της περιοχής».
Ο διευθυντής Επικοινωνίας της τουρκικής προεδρίας, Μπουρχανετίν Ντουράν, χαρακτήρισε «ειρωνικό» το γεγονός ότι Ισραηλινοί ηγέτες μιλούν για ιμπεριαλιστικές φιλοδοξίες άλλων, ενώ –όπως είπε – «διέπραξαν μία από τις χειρότερες γενοκτονίες στην Ιστορία». Την ίδια στιγμή, παρουσίασε την Τουρκία του Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν ως «πηγή σταθερότητας και ειρήνης», σε πλήρη αντίθεση με την κυβέρνηση Νετανιάχου.
Ωστόσο, πίσω από τη ρητορική οξύτητα, το πραγματικό υπόβαθρο της τουρκικής αντίδρασης δεν είναι μόνο η Τριμερής.
Διαβάστε επίσης: Ερντογάν: Τίποτα παραπάνω από θόρυβο τενεκέ η τριμερής Ελλάδας-Κύπρου-Ισραήλ
Το συριακό «αδιέξοδο» της Άγκυρας
Καθοριστικό ρόλο στον εκνευρισμό της Τουρκίας παίζει η εξέλιξη των πραγμάτων στη Συρία. Όπως εκτιμούν ειδικοί, πριν από περίπου έναν χρόνο, η Άγκυρα εκτιμούσε ότι η πτώση του καθεστώτος Άσαντ θα της επέτρεπε να εδραιώσει στρατιωτική παρουσία, να αναπτύξει οπλικά συστήματα και να αποκτήσει – έμμεσα – «σύνορα» με το Ισραήλ.
Το Ισραήλ, ωστόσο, δεν φαίνεται να έχει καμία πρόθεση να αντικαταστήσει την ιρανική επιρροή στη Συρία με τουρκική. Αντιθέτως, έχει προχωρήσει σε συστηματική καταστροφή οπλικών συστημάτων που τοποθετούνται στην περιοχή της Δαμασκού και ευρύτερα στο συριακό έδαφος, ενώ πριν από περίπου τρεις εβδομάδες φέρεται να συνέλαβε Τούρκους στρατιώτες κατά τη διάρκεια επιχείρησης στην πρωτεύουσα της Συρίας.
Σύμφωνα με γνώστες της γεωπολιτικής σκακιέρας, στρατηγικός στόχος του Ισραήλ είναι να διατηρήσει τη Συρία ουσιαστικά αφοπλισμένη, κάτι που – μέχρι στιγμής – έχει καταφέρει. Και αυτό ακριβώς είναι που προκαλεί τη βαθύτερη ανησυχία στην Άγκυρα: μια σαφής στρατηγική αδυναμία απέναντι στο Ισραήλ.
Παρά τους υψηλούς τόνους, το ενδεχόμενο στρατιωτικής σύγκρουσης Τουρκίας–Ισραήλ θεωρείται πρακτικά ανύπαρκτο. Η Τουρκία - σημειώνουν διπλωματικές πηγές - είναι μέλος του ΝΑΤΟ και δεν μπορεί να εμπλακεί σε πολεμική σύγκρουση με μια χώρα που αποτελεί στενό εταίρο της Συμμαχίας, καθώς κάτι τέτοιο θα ενεργοποιούσε άμεσα νατοϊκές διαδικασίες.
Πολύ περισσότερο, η Άγκυρα γνωρίζει ότι αυτή τη στιγμή δεν διαθέτει περιθώρια για επεισόδια υψηλής έντασης. Αντιθέτως, επιδιώκει να εμφανιστεί «συνεργάσιμη» απέναντι στις ΗΠΑ, ελπίζοντας σε μια – έστω δύσκολη – επαναπροσέγγιση στο πρόγραμμα των F-35. Παράλληλα, ενδιαφέρεται για αμερικανικούς κινητήρες για το μαχητικό KAAN και για συμμετοχή σε ευρωπαϊκά αμυντικά χρηματοδοτικά εργαλεία, από τα οποία ήδη έχει βρεθεί εκτός, όπως το πρόγραμμα SAFE.
Υπό αυτό το πρίσμα, οι σημερινές επιθέσεις της Άγκυρας εκτιμάται ότι θα περιοριστούν στο επίπεδο της ρητορικής.
Η τριμερής συνεργασία Ελλάδας–Κύπρου–Ισραήλ λειτουργεί, πάντως, ως πολλαπλασιαστής της τουρκικής ενόχλησης. Ο Τούρκος πρόεδρος Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν εξαπέλυσε ευθείες αιχμές, δηλώνοντας ότι «τίποτα από αυτά δεν μας δεσμεύει», αμφισβητώντας συμφωνίες και πολιτικά μηνύματα που εκπέμπει το σχήμα.
Υπενθυμίζεται ότι ο Μπενιαμίν Νετανιάχου έστειλε σαφές μήνυμα αποτροπής κατά την ομιλία του στην Τριμερή Σύνοδο της Ιερουσαλήμ, χωρίς να κατονομάσει την Τουρκία: «Σε όσους φαντασιώνονται ότι θα επανεγκαθιδρύσουν αυτοκρατορίες, λέω να το ξεχάσουν».
Το βλέμμα στην Ουάσιγκτον
Αθήνα και Λευκωσία παρακολουθούν προσεκτικά τις εξελίξεις, με το βλέμμα στραμμένο και στη συνάντηση Νετανιάχου–Τραμπ στο Μαρ-α-Λάγκο. Ο Διάδρομος Ινδίας–Μέσης Ανατολής–Ευρώπης (IMEC) προβάλλεται ως το «όχημα» προσέλκυσης της αμερικανικής προσοχής, όμως είναι σαφές ότι και η Τουρκία θα αποτελέσει βασικό αντικείμενο συζήτησης.
Σε κάθε περίπτωση, η ένταση που πυροδότησε η Τριμερής επιβεβαιώνει ότι δεν πρόκειται για μια τυπική διπλωματική συνάντηση. Πρόκειται για ένα σχήμα που επηρεάζει τις ισορροπίες στην Ανατολική Μεσόγειο – και αυτό ακριβώς είναι που ενοχλεί περισσότερο την Άγκυρα.
Πηγή: skai.gr