New Year, New Goals: Why Resolutions Fail and How to Make Them Stick

Για ποιούς λόγους μπορεί να μείνουν ανεκπλήρωτες οι ευχές μας για το νέο έτος; Τι ρόλο παίζουν οι ανάγκες μας, τα κίνητρα και ο τρόπος που θέτουμε τους στόχους μας; Η κυρία Αγγελική Γιαννουλοπούλου, Ψυχολόγος, MSc, Ψυχοθεραπεύτρια Οικογένειας Συστημικής Προσέγγισης εξηγεί
Ο ερχομός της νέας χρονιάς φέρνει στη σκέψη μας στόχους που θα θέλαμε να υλοποιήσουμε. Ο νέος χρόνος σηματοδοτεί την αρχή για βελτίωση και αλλαγή, την αρχή για την πραγματοποίηση και την κάλυψη αναγκών. H «εκκίνηση», το ξεκίνημα δηλαδή, είναι η νέα χρονιά που έρχεται, όπως όταν ένας αθλητής έχει «λάβει θέση» για να ξεκινήσει τον αγώνα του. Το «πυρ» της εκκίνησης μοιάζει με τις σκέψεις, τις ευχές, τις επιθυμίες που δημιουργεί το μυαλό μας εκείνη τη σημαντική ώρα της αλλαγής του χρόνου.
Οι ευχές αφορούν ατομικούς στόχους και επιθυμίες για αγαπημένα μας πρόσωπα και για τον κόσμο γύρω μας. Πηγάζουν από τις εσωτερικές ενορμήσεις μας, τις ψυχικές και σωματικές μας ανάγκες.
Ο ψυχολόγος Abraham Maslow διατύπωσε τη θεωρία για την ιεράρχηση των αναγκών και θα προσπαθήσουμε να την χρησιμοποιήσουμε για να κατανοήσουμε την ανάγκη μας για να ευχόμαστε αλλά και τους πιθανούς λόγους για τη μη πραγματοποίηση πολλών ευχών.
Αρχικά, ο Maslow μίλησε για τις σωματικές ανάγκες που στηρίζουν την επιβίωσή μας και που είναι η πρόσβαση σε τροφή, αέρα, νερό, και ύπνο. Εάν αυτές οι ανάγκες επιβίωσης δεν έχουν καλυφθεί οι ευχές μας μπορεί να εστιάζουν στην κάλυψη αυτών των αναγκών. Η σκέψη και μόνο ότι πολλοί άνθρωποι δεν έχουν πρόσβαση σε αυτά τα αγαθά μας κάνει να αναρωτιόμαστε ποιες μπορεί να είναι οι ευχές τους για το νέο έτος.
Στη συνέχεια αναφέρθηκε στην ανθρώπινη ανάγκη του να νιώθουμε ασφάλεια, να ζούμε σε ένα ασφαλές σπίτι ή τόπο που θα μας προστατεύει από τους κινδύνους. Η ανάγκη αυτή μπορεί να γεννά ευχές που αφορούν στις ασφαλείς και υγιείς σχέσεις όπου δεν καταπατάται η ατομική ελευθερία. Ακόμη στις ευχές που ένας άνθρωπος ζητάει να ζει σε έναν ειρηνικό τόπο και κόσμο. «Εύχομαι ειρήνη για όλο τον κόσμο…».
Μίλησε επίσης για την ανάγκη του «να ανήκεις» σε μία ομάδα και την ανάγκη να αγαπάς και να αγαπιέσαι. Εδώ οι ευχές μπορεί να αφορούν στη βελτίωση των κοινωνικών επαφών μας και των φιλικών ή προσωπικών σχέσεων μας όπως, για παράδειγμα, «Εύχομαι να βγαίνω πιο συχνά με τους φίλους μου», «Εύχομαι να κάνω νέες φιλίες» ή «…να γνωρίσω νέα άτομα», «Εύχομαι να με αγαπούν…».
Η ανάγκη να έχει κανείς αυτοπεποίθηση έχει να κάνει με το εάν νιώθουμε καλά με τον εαυτό μας, με τις ικανότητές μας και τα χαρακτηριστικά μας. Εδώ, ειδικότερα, εντάσσονται ευχές, όπως, «Εύχομαι να χάσω βάρος τη νέα χρονιά» που έχουν να κάνουν με την εικόνα του εαυτού μας, «Εύχομαι να πετύχω στη δουλειά τους στόχους που έχω βάλει», «Εύχομαι να πάρω τη θέση που θέλω», «Εύχομαι να κερδίσω περισσότερα χρήματα», κάτι που συνδέεται με τις ικανότητες και τα χαρακτηριστικά ενός ανθρώπου, όπως, για παράδειγμα, η ευφυία και η εργατικότητα, για να αναφερθούμε κυρίως σε θετικά χαρακτηριστικά προσωπικότητας. Ακόμη «Εύχομαι να γίνω καλύτερη αθλήτρια» που συνδέεται με τη σωματική και ψυχική δύναμη που έχει κάποιος.
Όσο καλύπτονται οι προηγούμενες ανάγκες που αναφέραμε μέχρι τώρα τόσο «ξεπροβάλλει» η ανάγκη για αυτοπραγμάτωση στους ανθρώπους που έχουν και ιδιαίτερα στοιχεία προσωπικότητας. Εμπεριέχει δημιουργικότητα, αναζήτηση ξεχωριστών εμπειριών, αυξημένο αίσθημα ελευθερίας και σύμφωνα με τον Maslow είναι σημαντική η κάλυψη των προηγούμενων αναγκών σε μεγάλο βαθμό για να μπορέσει ένας άνθρωπος να προσπαθήσει να καλύψει αυτήν την ανάγκη. Οι ευχές ενός ανθρώπου που οδηγείται από την ανάγκη αυτή μπορεί να αφορούν ευχές με υψηλούς στόχους που δύσκολα μπορεί να κατακτήσει η πλειοψηφία των ανθρώπων. Για παράδειγμα, «Εύχομαι να κατακτήσω τις υψηλότερες κορυφές του κόσμου», «Εύχομαι να ταξιδέψω σε όλον τον κόσμο», «Εύχομαι να…».
Οι λόγοι που δεν πραγματοποιούνται όλες μας οι ευχές μπορεί να σχετίζονται με τα παρακάτω.
1. Κίνητρο
Είναι αρκετά ισχυρό το κίνητρο που έχουμε; Ο Maslow αναφέρθηκε στη σημασία του ρόλου των κινήτρων που μας ωθούν στο να ικανοποιήσουμε τις ανάγκες μας. Έχουμε αρκετά μεγάλο κίνητρο για να πραγματοποιήσουμε τις ευχές που προκύπτουν από τις ανάγκες μας και ποιο θα ήταν αυτό; Όταν το κίνητρο δεν είναι αρκετά ισχυρό και δεν έχει διάρκεια οι ευχές μας τείνουν να φθίνουν.
2. Στόχος
«Εύχομαι να είμαι καλά» είναι μια πολύ σημαντική ευχή όμως είναι γενική και περιλαμβάνει πολλά πράγματα που δεν διατυπώνονται ξεκάθαρα. Οι ευχές που είναι γενικές και αόριστες πραγματοποιούνται πιο δύσκολα. Τι σημαίνει η ευχή αυτή για τον κάθε άνθρωπο; Σίγουρα πολλά όμοια αλλά και διαφορετικά πράγματα γιατί είμαστε όλοι μοναδικοί και ξεχωριστοί άνθρωποι. Μπορούμε να «σπάσουμε» μια γενική και αόριστη ευχή σε συγκεκριμένους επιμέρους στόχους-ευχές που μπορούν να υλοποιηθούν. Επίσης χρειάζεται να σκεφτούμε με ποιον τρόπο θα τις υλοποιήσουμε.
3. Χρόνος
Οι ευχές μας καλό θα είναι να είναι χρονικά εστιασμένες. Εάν είναι αβέβαιες, γενικές και έχουν και αοριστία χρόνου είναι πιο δύσκολα υλοποιήσιμες.
4. Παρόρμηση
Οι παρορμητικές ευχές δημιουργούν ευχαρίστηση εκείνη τη στιγμή που τις ευχόμαστε αλλά είναι συνήθως στιγμιαίες, παροδικές και δύσκολα τις κατακτούμε. Ουσιαστικά «καταλαγιάζουν» την παρόρμησή μας και μας προσφέρουν ευχάριστα συναισθήματα. Χρειάζεται λοιπόν να τις διακρίνουμε πιο εύκολα όταν προκύπτουν ώστε να μην νιώθουμε ματαίωση όταν δεν τις πραγματοποιήσουμε.
5. Συναίσθημα
Οι ευχές μας μπορεί να είναι ευφάνταστες και πρωτότυπες. Διεγείρουν την φαντασία και τη δημιουργικότητά μας. Εξυπηρετούν, δηλαδή, έναν πολύ σημαντικό σκοπό. Να μας κάνουν να νιώσουμε καλά.
Πώς νιώθουμε όταν κάνουμε μια ευχή; Ένα αίσθημα χαράς, αισιοδοξίας, ένα νέο ξεκίνημα, ελπίδα. Από την άλλη πλευρά πώς νιώθουμε όταν δεν τις υλοποιούμε; Ένα αίσθημα απογοήτευσης, ματαίωσης, άγχους. Όμως πολλές φορές διαπραγματεύομαστε εκ νέου με τον εαυτό μας και θέτουμε ευχές και κατ’ επέκταση στόχους που είναι πιο εύκολα υλοποιήσιμοι. Έχουμε ως άτομα αυτήν την ικανότητα ή αντίστοιχα χρειάζεται να την καλλιεργήσουμε.
Κλείνοντας, όσοι πιθανόν διαβάσετε αυτό το κείμενο, μπορεί να ταυτιστείτε με κάποια ή πολλά από τα ιεραρχικά στάδια αναγκών όπως έχουν διατυπωθεί από τον ψυχολόγο Maslow και αντίστοιχες να είναι και οι ευχές σας, να έχετε επίσης υπόψη ότι η αυθόρμητη «ανάγκη» μας να ευχόμαστε είναι ένδειξη ψυχικής υγείας και αντίστοιχα ενισχύει την ψυχική μας υγεία. Αφήνουμε «ανοιχτή» την παρακάτω ευχή για να κάνετε και εσείς την δική σας με τον ερχομό της νέας χρονιάς! «Εύχομαι να…»
Πηγή: ygeiamou.gr